Përplasje e paprecedent midis Trump dhe “ish-mikut” Macron, që tentoi të jepte një shpjegim për vendimin e liderit amerikan për t’u larguar një ditë më herët nga samiti G7: “Nuk di se cfarë flet, kërkon publicitet”

Stefano Montefiori – Corriere della Sera

Tensioni pak a shumë i fshehtë që ka zgjatur prej muajsh midis Donald Trump dhe Emmanuel Macron më në fund shpërtheu. Ishte një mesazh i shkruar nga presidenti amerikan në rrjetin sociale “Truth” teksa fluturonte me Air Force One për në Uashington.

Trump u largua nga G7 në Kananaskis të Kanadasë, një ditë më parë, dhe gjatë një takimi me shtypin, Presidenti francez Macron u përpoq ta shpjegonte këtë, duke sugjeruar se Trump ishte larguar herët për të negociuar një armëpushim midis Izraelit dhe Iranit: “Ekziston me të vërtetë një ofertë për t’u takuar dhe diskutuar. Shtetet e Bashkuara kanë siguruar se do të gjejnë një armëpushim dhe, meqenëse mund të ushtrojnë presion mbi Izraelin, gjërat mund të ndryshojnë.”

Por presidentit amerikan nuk i pëlqeu ky interpretim dhe e bëri menjëherë të ditur: “Presidenti francez Emmanuel Macron, duke kërkuar publicitet, tha gabimisht se unë u largova nga samiti i G7 në Kanada për t’u kthyer në Uashington dhe për të punuar për një “armëpushim” midis Izraelit dhe Iranit.

Gabim! Ai nuk e ka idenë pse po shkoj në Uashington, por sigurisht që nuk ka të bëjë fare me një armëpushim. Kjo është një çështje shumë më e rëndësishme. Pavarësisht nëse e bën me qëllim apo jo, Emmanueli gjithmonë gabon. Qëndroni në kontakt!”, shkroi ai.

Midis akuzës për kërkim publiciteti dhe asaj për të qenë gjithmonë gabim, rrallë herë një kryetar shteti ka sulmuar një tjetër në një mënyrë kaq të drejtpërdrejtë dhe personale, veçanërisht kur bëhet fjalë për dy vende aleate që janë pjesë e së njëjtës organizatë mbrojtëse, NATO-s. Që kur Trump mori detyrën në Shtëpinë e Bardhë janarin e kaluar, Macron ka shumëfishuar shenjat e vlerësimit dhe respektit personal për Trump, por në të njëjtën kohë ai ka kritikuar rregullisht vendimet e tij politike, në një mënyrë gjithnjë e më të qartë: nga afrimi me Rusinë me braktisjen e Ukrainës, te planet amerikane për Kanadanë dhe Groenlandën, te lufta tregtare me tarifat.

Para se të zbarkonte në Calgary për G7, Presidenti Macron u ndal në Nuuk, Groenlandë, të dielën ku u takua me kryeministren daneze Mette Frederiksen dhe kryeministrin e Groenlandës Jens-Frederik Nielsen, duke u ofruar atyre solidaritetin e Francës dhe Evropës përballë ambicieve të Trump dhe duke përsëritur se “Groenlanda nuk është në shitje”. Një qëndrim që nuk duhet ta ketë kënaqur Trumpin, i cili ishte i vendosur – të paktën me fjalë – të merrte në zotërim territorin e Arktikut.

Në këtë kontekst, Trump dhe Macron u takuan në Kananaskis. Presidenti amerikan dukej se mbronte përsëri interesat e Rusisë. Trump u ankua për mungesën e Putinit në takim për shkak të një vendimi të vjetër nga udhëheqësit e mëparshëm amerikanë dhe kanadezë, Barack Obama dhe Justin Trudeau, dhe shkoi aq larg sa propozoi ndërmjetësimin midis Izraelit dhe Iranit që t’i besohej Putinit. Macron, nga ana tjetër, ka qenë udhëheqësi evropian më i ashpër ndaj Rusisë për muaj të tërë. Trump tregoi përsëri përbuzjen e tij për multilateralizmin që Macron, nga ana tjetër, ende po përpiqet ta mbrojë.

Si në raste të tjera në të kaluarën, në konferencën për shtyp presidenti francez u përpoq të maskonte të paktën pjesërisht mosmarrëveshjet e thella me Trumpin mbi rrënjën e problemeve, duke lëshuar deklarata pajtuese dhe duke u përpjekur ta lajkatonte atë për… rolin si negociator, në këtë rast midis Izraelit dhe Iranit. Presidenti Trump, megjithatë, nuk luajti mirë, duke akuzuar Macronin se kërkonte publicitet dhe se gjithmonë gabon.

Një epilog jo pozitiv për një G7 që kishte ndër objektivat e saj atë të zvogëlonte, ose të paktën të mos thellonte, distancat midis Shteteve të Bashkuara dhe Evropës.