Shkruan: Prof. Dr. Fejzulla Berisha

Ligji i ri i Shteteve të Bashkuara për mbrojtjen e sovranitetit dhe integritetit territorial të shteteve përbën një nga mesazhet më të qarta politike dhe strategjike që Ballkani ka marrë në vitet e fundit. Ky ligj vendos një vijë të kuqe të prerë: kufijtë në Ballkan nuk janë objekt negociatash, ndërsa për Kosovën ky mesazh është edhe më i drejtpërdrejtë – Kosova është e paprekshme.

Për vite me radhë, Kosova është përballur me tentativa për ta relativizuar sovranitetin e saj përmes ideve të rrezikshme si “korrigjimi i kufijve”, “shkëmbimi territorial” apo statusi i veçantë për veriun. Këto ide, të paraqitura shpesh si zgjidhje pragmatike, në realitet kanë prodhuar vetëm pasiguri, tensione dhe hapësirë për destabilizim.

Ligji i ri amerikan i mbyll këto dilema në mënyrë përfundimtare. Ai e shndërron integritetin territorial të Kosovës nga temë diskutimi politik në garanci strategjike ndërkombëtare.

Veriu i Kosovës nuk është çështje negociate

Veriu i Kosovës ka qenë pika më e ndjeshme e sovranitetit shtetëror. Barrikadat, strukturat paralele dhe presionet e vazhdueshme nuk kanë qenë aksidente politike, por instrumente të një strategjie destabilizuese. Ligji i ri i SHBA-së e bën të qartë se veriu është pjesë e pandashme e Republikës së Kosovës dhe se çdo përpjekje për ta trajtuar atë jashtë rendit kushtetues është e papranueshme.

Kjo i jep institucioneve të Kosovës legjitimitet të plotë për shtrirjen e rendit dhe ligjit në të gjithë territorin e vendit, pa ekuivoke dhe pa kompromise të rrezikshme.

Dialogu po, por pa kufijtë në tavolinë

Ligji amerikan ndikon drejtpërdrejt edhe në dialogun Kosovë–Serbi. Mesazhi është i qartë: dialogu nuk është mekanizëm për rinegocim kufijsh apo për cenim të funksionalitetit shtetëror të Kosovës. Ai duhet të çojë drejt njohjes reciproke, jo drejt zgjidhjeve që e dobësojnë shtetin e Kosovës.

Çdo tentativë për ta lidhur Asociacionin e komunave me shumicë serbe me kompetenca territoriale apo ekzekutive bie ndesh jo vetëm me Kushtetutën e Kosovës, por edhe me frymën e këtij ligji amerikan.

Mesazh i qartë për Serbinë dhe aktorët destabilizues

Ligji i ri i SHBA-së i dërgon Serbisë një mesazh të prerë: politika e presionit, e vonesës dhe e destabilizimit nuk shpërblehet. Po ashtu, ai kufizon hapësirën e ndikimit të aktorëve të tretë që e shohin Ballkanin si zonë influence dhe jo si hapësirë stabiliteti euroatlantik.

Narrativa se Kosova është “problem i hapur territorial” bie përfundimisht.

Kosova – nga subjekt krize në faktor stabiliteti

Ky ligj e ndryshon thelbësisht perceptimin ndërkombëtar për Kosovën. Ajo nuk shihet më si burim i paqëndrueshmërisë, por si faktor stabiliteti, partner i besueshëm i SHBA-së dhe i NATO-s, dhe pjesë e pandashme e arkitekturës euroatlantike të sigurisë.

Ligji i ri i Shteteve të Bashkuara është më shumë se një akt juridik – ai është garanci politike dhe strategjike. Për Kosovën, ky ligj e mbyll përfundimisht kapitullin e dyshimeve mbi kufijtë dhe sovranitetin e saj.

Kosova është shtet sovran. Kufijtë e saj nuk negociohen. E ardhmja e saj është euroatlantike.