MUSA RAMADANI

Ai dhe Ajo janë bashkëshortë. Pothuaj përditë zihen për të njëjtat gjëra.

Kështu ndodhi edhe kësaj pasditeje të vonë.

– Pse s’e thirre mjeshtrin e televizorëve? pyeti Ajo.

– Pse? – me pyetje iu përgjigj Ai.

– Si: pse, mirëfilli e di se televizori nuk po punon.

– Po, njëmend nuk punon.

– Ani?

– Çfarë: ani?

– Ja çfarë: duhet rregulluar.

– Nuk njoh asnjë mjeshtër të mirë në këtë qytet.

–  Pyet, dhe dalëngadalë do t’i njohësh.

– Duhet.

– Atëherë pse s’i bie pas kësaj pune?

– Ngadalë de, edhe ai ka shpirt.

– Ka, ndaj edhe duhet t’ia përtërijmë.

– Jo. Mendova – edhe ai duhet të pushojë ndonjëherë.

– Të pushojë? Mbase nisesh nga vetvetja!

– Mbase!

– Po, po, madje pa asnjë fije “mbase”.

– Si duket, ti mendon se nuk punoj sa duhet? – pyeti Ai.

– Si ta marrësh – tha Ajo.

– Kë, çfarë?

Paj, punën, për të më duket se ishte fjala.

– Po.

– Atëherë?

– Kujtoj se punoj shumë: paradite, pasdite, natën.

– Mrekulli, e ku gjen kohë për pushim atëherë?

– Fare pak, por unë mendoj se pushoj.

– Mos është e kundërta?

– Thjesht: vetëm mendon të pushosh.

– Statistika do të fliste më së miri. Mëkat që s’merrem me të.

– Mëkat. Se do të shihej kush do të kishte të drejtë më shumë.

– Padyshim.

(Pauzë e gjatë.)

– Edhe shporetin s’e kemi në rregull.

– Njëmend!

– Më se seriozisht. Ka ditë që e pret mjeshtrin e vet.

– Piiih, djalli e martë!

– Edhe unë them ashtu: sot e kam përgatitur drekën te fqinja përballë banesës sonë. Edhe dje, edhe pardje…

– Kemi fqinjë të mirë duket!

– Po, por duhet t’i ruajmë. E jo t’i mërzisim çdo ditë.

– Pajtohem.

– Edhe unë pajtohem, a mjafton vetëm kjo se?

– E si u prish shporeti?

– U prish, vetvetiu. Do t’i jetë djegur diçka.

– A-ha, do të jetë djegur diçka, thua?

– E çfarë mund të ndodhë tjetër?

– Është vështirë të dimë.

– E di mjeshtri, servisi.

– Po unë s’e di se ku gjendet.

– Do ta mësosh.

– Mund të ndodh edhe mos ta di.

– Unë them: s’mundet.

– Unë them: mundet!

– S’mundet!

– Mundet!

– S’mundet!

– Mundet!

– Shih, shih. Tekembramja, ndodh gjithçka, por…

– Si mendon – gjithçka?

– Ashtu de: ndodh, fjala vjen, edhe njeriu të vdesë… dhe?!?

– Ndodh, edhe shpesh madje.

– Ç’nuk ndodh në jetë se?

– Dhe a ka mjeshtër për vdekje?

– S’ka, s’ka.

– S’ka! Edhe më mirë.

– Pse?

– Pse, do t’i pengonte jetëve të tjera, kujtoj.

– Padyshim, padyshim.

– Nejse, të mos filozofojmë, se s’do t’i shkonim në fund.

– Me siguri. E çfarë të bëjmë?

– Ka mjaft ç’të bëhet.

(Pauzë e shkurtër).

– Çfarë?

– Paj, ja, fjala vjen, edhe makina e larjes nuk është në rregull – tha Ajo.

– Kush? – pyeti Ai.

– Makina e larjes.

– Ani çka: s’është e domosdoshme!

– Paske harruar disa gjëra.

–  Cilat?

– Shikoji fëmijët dhe – numëroji.

– S’kam ç’t’i numëroj: i kemi tre, ndoshta s’janë shtuar?

– Jo, vetëm se edhe këta janë shumë.

– Ç’nënkupton ti me – shumë?

– Thjeshtë: çdo ditë makina s’pushon.

– Është e mundur?!

– Plotësisht: lahen një palë ndërresa, hyjnë të tjerat.

– Dhe: vetëm konstatova.

– Për më tepër: më i vogli orë e çast i mbush pelenat.

– I mbush-a?

– Plot e përplot. Vetëm makina i vjen hakut.

– Besoj. Po a s’i duhet edhe makinës pushim?

– Jo, vetëm kur s’ka punë.

– Vetëm kur s’ka punë?

– Po pra.

– E mirë, si kana jetuar nënat tona pa makinë larjeje?

– Atëherë s’kanë ditur ç’është kjo.

– Mendova: ndërresat s’kanë mbetur pa u larë ndoshta?

– Jo, sepse i kanë larë me dorë në govatë.

– Edhe ti: ke duar apo jo?

– Po, pse t’i fus duart në ujë kur është makina!

– Po ja se ndodh që makina të prishet.

– Ajo edhe mund të rregullohet.

– E derisa të rregullohet?!

– Ndërresat mblidhen, mblidhen, grumbullohen.

– Çudi!

– Përse çudi?! Tani është kohë tjetër.

– Kohë për t’i ruajtur duart prej punës!

– Vetëm për të lehtësuar e thjeshtuar punën.

(Pauzë e gjatë).

– Mire, mirë, a mos edhe ndonjë send tjetër s’është në rregull? – tha ai.

– Po – tha Ajo.

– E çfarë?

– Bojleri i kuzhinës.

– Bojleri i vogël?

– Po de, po, ai me ujë të ftohtë e të ngrohtë.

– Ç’të mirën ka ai se?

– S’i kallet syri.

– Punë e madhe, ku e ka tjetrin?

– Ç’flet, bojleri vetëm një sy ka.

– Mirë de: punë e madhe!

–  Punë e madhe, pra: s’e ngroh ujin.

– E kemi bojlerin e madh.

– Të banjës mendon?

– Natyrisht.

– Dhe?

– Pse s’shfrytëzohet uji prej tij?

–  Shfrytëzohet, vetëm se kryesisht për t’u larë.

–  Sepse atje është banja, e këtu kuzhina.

– Ç’pengon kjo?

– S’pengon, po enët zakonisht lahen në kuzhinë.

– Prej kur?

– Sot e gjithmonë.

– E deri kur?

– Paj… derisa të blejmë makinën për larjen e enëve!

– Prapë makinë!?

– Sigurisht!

– Për të gjitha punët shtëpiake – makinë?

– Pothuaj për të gjitha.

– Pih, ç’është puna e makinave! tha Ai.

– Shpikje e njerëzve të mençur, të dijshëm tha Ajo.

– Teknika!

– Teknika, teknika, shekulli njëzet.

– Edhe teknika çalon.

– Çalon se prore vjen duke u përsosur.

– Kam menduar se automatizimi lehtëson çdo gjë.

– Dhe dyshon?

– Nganjëherë të munduaka më tepër sesa mendohet.

– Sidomos njerëzit përtacë.

– Përtacë?

– Dhe ata që përtojnë për çdo gjë.

– Që përtojnë?

– Dhe ata që prore presin nga të tjerët.

– Presin nga të tjerët.

– Dhe ata që nuk janë pavarësuar.

– Nuk janë pavarësuar.

– Dhe ata që mendojnë se gjërat rregullohen vetvetiu.

– Mendojnë se gjërat rregullohen vetvetiu.

– Dhe ata që janë mësuar t’ua mbajnë brengën.

– T’ua mbajnë brengën.

– Dhe ata që janë inertë.

– Janë inertë.

– Dhe ata që s’lëkunden as nga tërmeti.

– S’lëkunden as nga tërmeti?

– Dhe, më në fund, të gjithë ata…

– Cilët, cilët?

– …  Si ti, si ti, që ngjajnë ty.

– Që më ngjajnë mua, që më ngjajnë mua, që më ngjajnë mua.

(Pauzë e shkurtër).

– Hë, hë… u ndal edhe drita! tha Ajo.

– Qe besa u ndal – tha Ai.

– Terr si burg

– Ferr, ferr i vërtetë.

– Thuajse u fik bota.

– Thuajse erdhi kiameti.

– Ndoshta vetëm lagjja jonë s’ka dritë?

– S’e besoj, shiko për dritare.

– Nuk shihet dritë gjëkundi.

– Po këto që presin kryq e tërthor herë pas here?

– Janë faret e veturave.

– Nuk besoj të zgjasë shumë, kemi mjaft energji elek­trike.

– Për të tjerët, e për vete jo.

– S’merr vesh ti nga këto gjëra, ndaj ta ndërrojmë bisedën.

– E për çfarë të flasim në këtë errësirë?

– Për çfarë të duash. Errësira të bën të mendosh më shumë.

– Ashtu kam lexuar diku… Ja,- për shembull, a të të pyes diçka? – tha Ajo.

– Pyet ç’të duash.

– A e di tregimin mbi nevojën??

–  Fillove me përralla. Duket se ende i ke në qejf.

– Të duket përrallë, në të vërtetë i vjen era jetë.

– Si, si?

– Përrallë jete.

– Ma rrëfe, pra, se nuk e di.

– Gjyshi ma rrëfente shpesh dhe të vetmen s’e kam harruar kurrë.

– Fillo, pra, i tëri jam bërë vesh.

– Kishin qenë njëherë në një fshat babë e bir, nisi Ajo.

– Po.

– Babai e kishte porositur të të birin që të shkonte në mal për dru.

– Po.

– Biri kishte pritur shumë duke thënë: s’di të ngarkoj.

– Po, po.

– Babai i kishte thënë: të mëson nevoja, bir.

– Po.

– Biri s’e kundërshton dhe shkon në mal.

– Po.

– Kur kthehet, babai kishte pyetur: si kalove?

– Po.

– Biri i kishte thënë: mirë, por krejt punën e bëra vetë.

– Po.

– Babai i kishte thënë: tregoma fill e për pe.

– Po.

– Biri i tregon: shkova në mal, preva dru, i tubova në një vend, dhe u ula pranë qeve pushoj. Prita mos po kalon kush atypari – par s’luajti askush…

– Po.

– Babai i kishte thënë: e si ia bëre?

– Po.

– Biri i kishte thënë: thirra disa herë: oj nevojë, oj nevojë! – mali ushtoi, por akush s’u përgjigj.

– Po.

– Babai i kishte thënë: dhe ç’bëre?

– Po.

– Biri i kishte thënë: pas një copë here pritjeje, thashë: po çohem e po ngarkoj vetë qerren me dru, se s’e paska mendjen të vijë nevoja, dhe u nisa me qerre plot për në shtëpi.

– Po… e pastaj ç’ndodh? – pyeti Ai.

– Pastaj babai i kishte thënë: paj, të kam thënë, more bir, se të mëson nevoja… Dhe ky është mbarimi.

– Ha, ha, ha, na qenka përrallë se jo mahi! tha Ai.

– Kurrë s’e harroj këtë përrallë të gjyshit tim – tha Ajo.

– Interesant, ende s’erdhi drita!

– Qe besa, te fqinjët paska ardhur.

– Ma jep baterinë ta heq siguresën në orën e rrymës.

– Ja, do të përpiqemi së bashku.

– Nuk jetohet në terr.

– Terri sjell gjithçka.

– Kërkojmë dritë! – tha Ai.

– Dhe gjithmonë e kemi kërkuar! tha Ajo.

Marrë nga numri 25 i revistës “Akademia”