ADIL OLLURI

Prajshëm rridhte uji i lumit.

Lumi ishte ai që ishte, as i madh e as i vogël. Gjarpëronte mes për mes fshatit L. Shtëpia e plakut A. ishte fare pranë lumit dhe kishte fatin ta përshëndeste e para rrjedhën e tij.

Brenda shtëpisë njëkatëshe, njeriu mund të shihte orendi të vjetra e të thjeshta, me të cilat nuk ke si të mos habitesh. Një sofa më se e zakonshme, një tryezë e çarë në mes. Pranë saj një karrige gati e thyer. Përpos e thyer, ulësja e saj qe edhe e shqyer. Një kuzhinë e vjetër dhe një pjatë e stërvjetër në të. Një mur i pluhurosur, ku rrinin të varura tri fotografi.

Plaku jetonte i vetëm. Plaka i kishte ikur te të shumtët. Ai nuk pastronte gjë tjetër në shtëpi, pos tri fotografive të vëna në kornizë që binin në sy me të hyrë brenda. I pastronte çdo mëngjes. Nuk i lyente asnjëherë këpucët e tij, por kujdesej gjithnjë për tri palë këpucë të tjera që rrinin gjithnjë pranë derës. I lyente çdo mëngjes. E përshëndeste lumin me rrjedhën e tij të ngadalshme dhe e kryente ritualin e tij të përçdoditshëm.

Tre djemtë flokëverdhë brenda kornizave e shikonin plakun që rrudhej e kërrusej çdo ditë e më shumë. Ia ndjenin vetminë. Ia shihnin rrobat e palara në trup. Këmishën e bardhë që dita-ditës po merrte tjetër ngjyrë. Mjekrën e bardhë që nuk e kishte pasur. Pantallonat e grisura që nuk kishte kush t’ia qepte. Flokët e zbardhura që i iknin nga koka e tij imcake. Sytë që i lotonin herë pas here. Sytë ia shihnin më së shpeshti. Po, po, sytë ia shihnin më së shpeshti. Ata sy që ktheheshin orë e çast kah fotografitë e që gjallonin vetëm falë tyre.

Plaku e vriste kohën duke e pastruar buzëlumin. Nuk kishte ç’të bënte tjetër. I mblidhte guralecët që lumi i degdiste jashtë tij dhe ia kthente sërish atij. Ia kthente edhe qeset e gjërat e tjera që lumi i hidhte matanë. Asgjë të lumit nuk e donte afër shtëpisë së tij. Tmerrshëm frikësohej kur ai rrëmbehej. I mbyllte dyer e dritare dhe nuk dilte jashtë derisa ai të qetësohej sërish.

I gëzohej ditëve me diell, i gëzohej motit pa borë e pa shi. Ishin të vetmet që nuk e ngacmonin lumin. Nuk e shfrynte mllefin ditëve të tilla. Qetësisht e shëtiste fshatin, pa zhurmë, pa bujë. Edhe atij i pëlqenin ditët e qeta, sikurse plakut tonë. Të rralla e të pakta ishin ditët kur lumi e shfaqte mllefin, por ato, natyrshëm, i kujtonte më shumë e më shpesh se të zakonshmet.

Lumi kishte parë gjëra që nuk donte t’i shihte. E kishte parë vuajtjen, pikëllimin, djersën dhe gjakun e fshatarëve që ishte derdhur mbi trupin e tij. Lumi nuk kishte ç’të bënte, pos ta lëshonte vajin e tij të pazakonshëm.

Sa herë që vinte dita e fundit e marsit, plaku dilte në qytet. Të vetmen herë brenda vitit. I blinte tri korniza të reja dhe i vendoste fotografitë e djemve në to. Të vjetrat i hidhte në lumë. Gjatë rrugës së kthimit nga fshati në qyteti, për çdo vjet frikësohej llahtarshëm se mos lumi e tregonte ashpërsinë e vet dhe ia rrëmbente kornizat e reja. Por, lumi ecte qetësisht në rrugën e tij. Ashpërsinë e tij e kishte treguar vetëm njëherë dhe kishte qenë e mjaftueshme. Plaku, megjithatë, sërish frikësohej e frikësohej. Sikur donte t’i thoshte lumit “duro edhe pak dhe do të t’i sjell kornizat e vjetshme”.

Plaku sërish i ndërronte kornizat. Rrudhat e ballit i thekso­heshin gjithnjë e më shumë. Shtëpia sa vinte e vjetrohej dhe humbte shkëlqimin e dikurshëm. Këmisha e plakut ngadal­shëm, por sigurt, po e humbiste ngjyrën e mëparshme. Tryeza e çarë në mes nuk rregullohej se nuk rregullohej dot. Sytë e plakut kishin filluar të mos shihnin më qartë. Mjekra vetëm rritej e rritej. Flokë më nuk kishte. Të vetmet pamje që nuk ndryshonin dot në shtëpinë e vogël të plakut ishin pamjet e tre flokëverdhëve në fotografi. Nuk luanin qerpikë. Nuk bëzanin. Nuk hidhëroheshin e as nuk gëzoheshin më! Plaku dhe lumi lundronin ngadalshëm nga dita në ditë. Ndryshonin pamje nga stina në stinë. Ata jo!

Prajshëm rridhte uji i lumit.