Çfarë nënkuptohet me “garancitë e sigurisë për Ukrainën”?

20 gusht 2025 | 08:36

Pas takimeve historike të kësaj jave në Shtëpinë e Bardhë, presidenti Volodymyr Zelensky thotë se Ukraina dhe aleatët e saj “po punojnë tashmë mbi përmbajtjen konkrete të garancive të sigurisë”.

Dhe Britania ka dërguar Shefin e Shtabit të Mbrojtjes, Admiralin Sir Tony Radakin, në Uashington për të përcaktuar se si mund të ndihmojë SHBA-ja.

Por çfarë do të thonë në të vërtetë “garancitë e sigurisë” në praktikë?

Ka një spektër të gjerë këtu, duke filluar nga “çizmet në terren”, deri te kërcënimi i sanksioneve ekonomike paralizuese mbi eksportet e naftës së Rusisë, thuhet në një shkrim të BBC, përcjell Telegrafi.

Le të fillojmë me atë që dëshiron Ukraina dhe nuk do ta marrë, të paktën jo për të ardhmen e parashikueshme, dhe kjo është anëtarësimi në NATO.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, e ka përjashtuar këtë mundësi, por ka shumë anëtarë të tjerë të NATO-s që gjithashtu e kundërshtojnë atë në heshtje, siç është Sllovakia, kryesisht me arsyetimin se kjo do të rriste ndjeshëm shanset që aleanca transatlantike të përfshihej në një luftë të ashpër me Rusinë.

Sidoqoftë, është e qartë se Ukraina do të ketë nevojë për garanci të forta sigurie pas arritjes së një marrëveshjeje paqeje, për të parandaluar që Rusia të kthehet dhe të bëjë “një kafshim të dytë, ose të tretë”.

Kjo është arsyeja pse Sir Keir Starmer dhe presidenti Emmanuel Macron i Francës kanë krijuar “Koalicionin e Vullnetit” me mbi 30 vende me qëllim që t’i ofrojnë Ukrainës njëfarë sigurie ndërkombëtare pas nënshkrimit të një marrëveshjeje paqeje.

Dhe patrullimi i hapësirës ajrore të Ukrainës është një opsion i mundshëm.

Kjo mund të bëhet duke vendosur aeroplanë në bazat ajrore ekzistuese në Poloninë ose Rumaninë fqinje, me pjesëmarrjen e SHBA-së.

Por ata ende do të kishin nevojë për rregulla të qarta dhe të forta angazhimi nëse ato do të jenë diçka më shumë se një gjest simbolik.

Me fjalë të tjera, pilotët duhet të dinë nëse mund të kundërsulmojnë apo jo nëse Rusia shkel marrëveshjen e paqes, për shembull, duke qëlluar një raketë në drejtim të ndonjë qyteti ukrainas.

Deti i Zi është një zonë tjetër ku garancitë perëndimore të sigurisë mund të ndihmojnë në mbajtjen larg të flotës së Rusisë dhe të sigurojnë rrjedhën e lirë të anijeve tregtare nga porte të tilla si Odesa.

Ndërkohë në tokë, situata bëhet më problematike.

Ukraina është një vend i gjerë dhe vija e frontit aktualisht shtrihet për më shumë se 600 milje, ose mbi 1000 km.

“Koalicioni” nuk mund të mbledhë mjaftueshëm trupa për të vendosur për të mbrojtur atë linjë, edhe nëse presidenti rus Vladimir Putin do të binte dakord me këtë, gjë që nuk do ta bëjë.

Kremlini ka përsëritur kundërshtimin e tij absolut ndaj pranisë së çdo trupe të NATO-s në Ukrainë, nën çfarëdolloj logoje.

Pra, mbështetja ushtarake këtu ka të ngjarë të jetë më shumë në fushat e trajnimit, inteligjencës dhe mbështetjes logjistike, duke ndihmuar Ukrainën të rindërtojë ushtrinë e saj të dëmtuar, së bashku me një furnizim të vazhdueshëm me armë dhe municione.

Megjithatë, një pikëpyetje e madhe mbetet mbi atë që Rusia do të pranojë si garanci sigurie për Ukrainën.

Shumë komentues në internet kanë sugjeruar që Moska nuk duhet të ketë asnjë fjalë në këtë çështje.

Por asnjë vend në “Koalicionin e të Gatshmëve” nuk është i përgatitur të dërgojë trupa në Ukrainë, nëse kjo kundërshtohet nga Rusia. Askush nuk dëshiron të fillojë Luftën e Tretë Botërore.

John Foreman, një ish-atashe ushtarak britanik në Moskë, i cili ka ndjekur çdo kthesë të këtij konflikti, thotë: “Rusia mund të pranojë një garanci sigurie nga SHBA-ja për Ukrainën në këmbim të njohjes formale të territoreve të pushtuara, duke e ndarë në mënyrë efektive Ukrainën për një kohë të gjatë, dhe asnjë (trupë) të NATO-s në Ukrainë dhe jo Ukrainë në NATO… (Por) çfarëdo që të ndodhë, Koalicioni i të Gatshmëve nuk është zëvendësim për fuqinë e SHBA-së”.

A do të ndërhyjë SHBA-ja?

Shumë ekspertë ushtarakë kanë thënë se çdo “forcë sigurie” e ardhshme e ofruar nga “Koalicioni i të Gatshmëve” duhet të ketë kontribut nga SHBA-ja, diçka për të cilën deri në samitin e Alaskës javën e kaluar, Donald Trump kishte refuzuar të angazhohej.

Ai tani ka thënë se SHBA-ja do të jetë e përfshirë, por pa trupa në terren në Ukrainë.

Në një botë ideale, ajo që Ukraina dhe aleatët e saj do të donin nga Uashingtoni është si mbështetja e SHBA-së për këtë forcë të ardhshme imagjinare, por edhe, më e rëndësishmja, një angazhim i fortë që nëse Rusia shkel marrëveshjen e paqes, atëherë fuqia ushtarake amerikane – veçanërisht fuqia ajrore – do të jetë në dispozicion për të mbështetur evropianët.

Trump ka lënë të kuptohet se mbështetja ajrore e SHBA-së do të jetë e disponueshme në një farë mënyre, por duke pasur parasysh sa herë ai ka ndryshuar qëndrimin e tij se si ta përfundojë këtë luftë, kjo “nuk është aq qetësuese”.

Gjenerallejtënant (në pension) Ben Hodges, i cili komandoi forcat e ushtrisë amerikane në Evropë, thotë se është skeptik se “SHBA-të janë vërtet serioze në lidhje me garancitë e sigurisë për Ukrainën dhe do të japin më shumë sesa vetëm fjalë”.

Ai shton: “Evropianët nuk i besojnë Vladimir Putinit dhe nuk janë në dilemë se kush është agresori në këtë luftë. Ata janë të shqetësuar se Trump nuk është në gjendje ose nuk është i gatshëm të pranojë se Rusia është agresori. Putini nuk do t’i përmbahet asnjë marrëveshjeje nëse nuk detyrohet ta bëjë këtë”.

Ndërsa ish-Sekretari Britanik i Mbrojtjes, Sir Ben Wallace, beson se Perëndimi, kolektivisht, nuk ka qenë mjaftueshëm i vendosur në kundërshtimin e Vladimir Putinit.

“Derisa Trump ose Evropa ose të dyja të jenë të përgatitur të bëjnë diçka për ta bërë Putinin të dëshirojë një ndryshim, atëherë pak do të arrihet”.

Lajme të sponsorizuara

Të fundit
Janë përditësuar të dhënat mbi fluksin në kufi, nga Qendra…