Gra të veshura me funde të shkurtra dhe fustane që rrinë pas trupit, familje që bëjnë pazar në dyqane dhe skiatorë që shijojnë dëborën. Këto janë disa nga fotografitë e publikuara në mediat e huaja ku tregojnë Iranin para revolucionit të vitit 1979.

Imazhet në fjalë zbulojnë se sa shumë ka ndryshuar vendi në më pak se 50 vjet. Kjo ishte ana më e lehtë e jetës në Iran para revolucionit, ku më pas vjen regjimi shtypës.

Nën sundimin e Mbretit Shah Mohammad Reza Pahlavi, i cili ishte një aleat i Britanisë dhe Shteteve të Bashkuara, hixhabi ishte i ndaluar sepse ‘shtypte gratë’ .

Në vitet 1960 dhe 1970, shumë gra në Iran iu bashkuan forcës punëtore dhe u përzien lirisht me burrat. Në atë kohë, aktoret që më vonë u ndaluan të performonin, pozonin me funde të shkurtra për revista, ndërsa vendasit fotografoheshin duke bërë ski apo të veshur me rroba banje.

“Daily Mail” shkruan se lëvizja për të drejtat e grave në Iran lulëzoi pasi Reza Shah Pahlavi u bë Mbret. Përveç ndalimit të hixhabit, ai u dha grave të drejtën e votës.

Akti i Mbrojtjes së Familjes u dha grave të drejta më të mëdha, të tilla si lejimi i divorcit dhe ndalimi i martesës nën moshën 15 vjeç.

Nën sundimin e Shahut, iranianët gëzonin luksin e kolegjeve, universiteteve dhe bibliotekave të reja. Shkollat ​​e mesme ishin falas për të gjithë dhe mbështetja financiare u ofrohej studentëve të universitetit.

Shahu gjithashtu e shtyu vendin të miratonte modernizimin laik të orientuar drejt Perëndimit, duke lejuar një farë shkalle lirie kulturore.

Megjithatë, kishte edhe censurë të përhapur në vend dhe Reza Shah Pahlavi shtypte disidentët politikë. Shtypja e presionit ndaj komunistëve dhe islamistëve çoi gjithashtu në burgosjen dhe torturimin e shumë prej tyre.

Me reformat e tij liberalizuese dhe trajtimin e ashpër të kundërshtarëve të tij politikë, Shahu i bëri armiq tradicionalistët në vend.

Këta faktorë, së bashku me perceptimin e Reza Shah Pahlavi si një kukull e SHBA-së dhe pasigurinë ekonomike, kulmuan me përmbysjen e monarkisë në vitin 1979.

Shahu, i cili vuante nga kanceri, iku nga Irani dhe në vend të tij vjen Ajatollah Ruhollah Khomeini i vijës së ashpër.

Ajatollah Khomeini, i cili kishte jetuar në mërgim në Francë, u kthye dhe njoftoi krijimin e një republike islamike. E si pasojë, lëvizja për të drejtat e grave pësoi shpejt regres.

Mbajtja e hixhabit u zbatua, shumë nga të drejtat që u ishin dhënë u hoqën dhe ministrja femër e arsimit në Iran, Farokhroo Parsa, u ekzekutua me pushkatim.

Nën sundimin e Khomeinit, “Amnesty International” vlerësoi se numri i ekzekutimeve të kryera në Iran ishte më i madh se në pjesën tjetër të botës së bashku.

Një grua që u kap duke vendosur buzëkuq në qytetin verior të Tabrizit thuhet se është rrahur me kamxhik 101 herë.

Në ditët që pasuan revolucionin, studentët që mbështetën Khomeinin sulmuan Ambasadën Amerikane në Teheran dhe morën peng 66 perosna nga stafi i saj për 444 ditë.

Zemërimi popullor kundër SHBA-së kishte rrënjët në grushtin e shtetit të vitit 1953 të organizuar nga CIA, i cili rrëzoi kryeministrin e zgjedhur të Iranit dhe çimentoi pushtetin e Shahut.

Pas vdekjes së Khomeinit në vitin 1989, nuk pati asnjë dobësim në shtypjen e stileve të jetesës perëndimore.

Sot, gazetat censurohen, protestat shtypen në mënyrë agresive dhe gratë nuk kanë mbrojtje ligjore kundër dhunës në familje apo ngacmimit seksual.