Kryeministri i Lituanisë ka autorizuar rrëzimin e balonave kontrabandë që kalojnë kufirin nga aleati i Rusisë, Bjellorusia, duke i quajtur ato “sulme hibride” në një jehonë të termit të përdorur për të përshkruar përpjekjet e Moskës për destabilizim.

Inkursionet nga balonat që transportonin cigare kontrabandë bënë që NATO dhe shteti anëtar i BE-së të mbyllnin aeroportin e Vilniusit katër herë javën e kaluar dhe të mbyllnin përkohësisht pikat kufitare me Bjellorusinë.

“Sot kemi vendosur të marrim masat më të rrepta, nuk ka rrugë tjetër”, tha Inga Ruginiene të hënën, duke shtuar se qeveria e saj mund të diskutojë gjithashtu thirrjen e nenit 4 të traktatit të NATO-s për të thirrur konsultime sigurie.

Vilnius ka thënë se balonat po dërgohen nga kontrabandistët, por fajëson presidentin autoritar të Bjellorusisë, Alexander Lukashenko, një aleat i ngushtë i udhëheqësit rus Vladimir Putin, për mosndalimin e tyre.

Ruginiene tha në një konferencë për shtyp se incidentet ishin “sulme hibride” dhe njoftoi mbylljen e pikave kufitare të Lituanisë me Bjellorusinë, përveç udhëtimit të diplomatëve dhe qytetarëve të BE-së që largohen nga vendi fqinj.

Fluturimet brenda dhe jashtë aeroportit kryesor të Lituanisë u ndërprenë të premten dhe përsëri të shtunën në mbrëmje, në të fundit nga një seri incidentesh që përfshinin pamje të dyshuara të tullumbaceve të kontrabandistëve të cigareve, duke çuar në dhjetëra anulime dhe devijime fluturimesh.

Këto incidente pasuan ndërprerje të ngjashme herët në mëngjes të mërkurën e kaluar dhe në raste të tjera të fundit, duke çuar në mbylljen e dy pikave kufitare të Lituanisë me Bjellorusinë, në Medininkai dhe Šalčininkai, për disa orë.

Lituania, e cila kufizohet me enklavën e Kaliningradit të Rusisë, si dhe me Bjellorusinë, thirri gjithashtu një diplomat rus javën e kaluar në shenjë proteste ndaj asaj që e quajti hyrje të dy aeroplanëve rusë në hapësirën e saj ajrore të enjten.

Ministria e Mbrojtjes e vendit tha se një avion luftarak Sukhoi SU-30 dhe një avion cisternë IL-78 nga Kaliningradi kaluan nëpër hapësirën ajrore lituaneze për 700 metra (2,300 këmbë) përpara se të largoheshin pas 18 sekondash, ndoshta gjatë një stërvitjeje ajrore për furnizim me karburant.

Ministria e Jashtme tha se kishte thirrur të ngarkuarin me punë të Rusisë dhe kishte lëshuar një “protestë të fortë”, duke i kërkuar Moskës të shpjegonte menjëherë arsyet e shkeljes dhe të merrte “të gjitha masat e nevojshme për të parandaluar që incidente të tilla të ndodhin përsëri”.

Ministria e Mbrojtjes e Rusisë mohoi se kishte ndodhur inkursioni.

“Fluturimet u kryen në përputhje të rreptë me rregullat për përdorimin e hapësirës ajrore mbi territorin rus. Avioni … nuk shkeli kufijtë e shteteve të tjera”, tha ajo.

Të tre vendet baltike, të cilat janë anëtare të NATO-s dhe mbështetëse të forta të Ukrainës, janë të ekspozuara ndaj shkeljeve të territorit të tyre nga aeroplanë ose dronë rusë. Tre avionë luftarakë rusë MiG-31 kaluan 12 minuta në hapësirën ajrore të Estonisë në shtator.

Aviacioni evropian është zhytur në kaos vazhdimisht në javët e fundit nga pamjet e dronëve dhe ndërhyrjet e tjera ajrore, duke përfshirë ato në aeroportet e Kopenhagenit, Mynihut dhe rajonit të Baltikut. Moska më parë ka mohuar përfshirjen.

Ministri i Jashtëm i Lituanisë, Kęstutis Budrys, tha të hënën se shkeljet e fundit të hapësirës ajrore nuk duhet të konsiderohen si incidente të izoluara. “Këto janë provokime të llogaritura të dizajnuara për të destabilizuar, shpërqendruar [dhe] vënë në provë vendosmërinë e NATO-s”, tha ai.