Nafta dhe ari i Sudanit: Lufta e brendshme dhe kriza humanitare që i ka bllokuar
Sudani ka burime të pasura natyrore, përfshirë naftën dhe arin, por lufta civile e ka penguar shfrytëzimin e këtyre pasurive për zhvillim ekonomik. Konflikti midis Ushtrisë Sudaneze (SAF) dhe Forcave të Mbështetjes së Shpejtë (RSF) ka shkaktuar një krizë humanitare, duke detyruar më shumë se 9.5 milionë njerëz të largohen nga shtëpitë e tyre dhe duke lënë miliona të tjerë në rrezik urie. Ushtria kontrollon zonat kryesore të veriut dhe lindjes, përfshirë Khartoumin dhe Port Sudan, ku ndodhen disa nga burimet më të vlefshme të vendit.
RSF ka forcuar kontrollin në perëndim, veçanërisht në Darfur, pas marrjes së qytetit el-Fasher. Kjo ndarje territoriale ndikon në shpërndarjen e burimeve natyrore. Ushtria kontrollon tokat bujqësore kryesore, si në Gezira, dhe kullotat në jug, ndërsa RSF kontrollon kullotat e tjera dhe disa fusha nafte në jug.
Nafta është burimi kryesor i të ardhurave të Sudanit, me shumicën e fushave në jug nën kontrollin e RSF. Rafineritë dhe tubacionet janë në duar të ushtrisë. Prodhimi i naftës është rreth 70 mijë fuçi në ditë, dhe eksportet shkojnë kryesisht në Azi.
Ari, një tjetër burim strategjik, është nën kontrollin e ushtrisë në lindje dhe të RSF në jugperëndim. Prodhimi i arit arrin 64 ton në vitin 2024, me eksportet kryesisht në Emiratet e Bashkuara Arabe.
Sudani ka potencial të madh për zhvillim, por lufta dhe kontrolli i fragmentuar mbi burimet natyrore, tokat bujqësore, naftën dhe arin e pengon këtë. Popullsia vazhdon të përballet me zhvendosje, uri dhe pasiguri ekonomike, pavarësisht pasurisë natyrore të vendit.



