Ashtu si ceremonitë dhe traditat e tjera që shoqërojnë ardhjen e një pape të ri, edhe emri që ai zgjedh është i mbushur me shekuj histori katolike dhe do të analizohet për kuptimin e tij të shumëfishtë. Kështu shkruhet në një analizë të fundit nga CNN, ku theksohet se ndryshimi i emrit është një nga vendimet e para që merr papa i ri si kreu i Kishës Katolike Romake, dhe mund të luajë një rol simbolik në përcaktimin e drejtimit të pontifikatit të tij.

Ky precedent është vendosur në mesjetën e hershme, dhe megjithëse nuk ka një arsye doktrinare që papa të zgjedhë një emër të ri, kjo është bërë pjesë e zakonshme e procesit zgjedhor.

Pse papa ndryshon emrin?

Shën Pjetri, papa i parë dhe një nga 12 apostujt, u quajt fillimisht Simon, por u riemërua nga Jezusi në Pjetër – kjo ndodhi para se ai të bëhej kreu i kishës. Do të kalonin rreth 500 vjet përpara se Papa Gjoni II (533–535) të nisë këtë traditë, duke hequr dorë nga emri i tij i lindjes, Merkur, për shkak se lidhej me perëndinë pagane Merkurin.

Më pas, në shekullin e 10-të, Papa Pjetri Canepanova zgjodhi emrin Gjon XIV për të shmangur që të quhej Pjetri II – një emër që për shumëkënd lidhet vetëm me themeluesin e kishës.

Pas kësaj periudhe, marrja e një emri të ri u bë praktikë e zakonshme, sidomos kur papët vinin nga vende si Franca apo Gjermania dhe zgjidhnin emra me tingull italian për të ndjekur shembullin e paraardhësve të tyre.

Vetëm pak papë kanë mbajtur emrin e tyre të pagëzimit, siç ishin Marcelini II dhe Adriani VI në shekullin e 16-të.

Papa Françesku mori emrin në nder të Shën Françeskut të Asizit, themeluesit të urdhrit françeskan.

Si zgjidhet emri papnor?

Çdo emër bart një histori dhe një mesazh – i lidhur me arritjet ose dështimet e papëve apo shenjtorëve të mëparshëm që e kanë mbajtur atë emër.

Sipas historianit Liam Temple, lidhja me emrat e papëve që kanë përballuar kriza, kanë frymëzuar reforma ose kanë qenë shumë të dashur shpesh ndikon në këtë zgjedhje.

Për shembull, Papa Françesku zgjodhi emrin për të nderuar Shën Françeskun e Asizit, i njohur për dashurinë ndaj paqes, natyrës dhe të varfërve – elemente që shënuan drejtimin e tij si papa.

Para tij, Papa Benedikti XVI zgjodhi këtë emër për të treguar përkushtim ndaj paqes dhe pajtimit, duke përkujtuar Shën Benediktin dhe Papën Benediktin XV, i cili udhëhoqi kishën gjatë Luftës së Parë Botërore.

A ka emra që nuk lejohen?

Një emër që kurrë nuk do të merret nga një papa i ri është Pjetri – nga respekti për Shën Pjetrin dhe për shkak të një profecie të lashtë që thotë se Pjetri II do të jetë papa i fundit.

Ka edhe emra të tjerë që nuk janë të ndaluar zyrtarisht, por janë të papëlqyeshëm për shkak të lidhjeve me figura të diskutueshme. Për shembull, Urban – që të kujton Urbanin VIII, i cili urdhëroi gjykimin e Galileos, ose Pio – që kujton Pio XII, i cili është kritikuar për rolin e tij gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Si mund të quhet papa i ardhshëm?

Nëse papa i ri dëshiron të vazhdojë rrugën e reformave, mund të zgjedhë emra si Lav (Leo), në nder të Leos XIII që ishte avokat i drejtësisë sociale, ose Nevini (Innocent), në nder të një pape që luftoi korrupsionin.

Nëse vjen nga një vend i Globalit të Jugut, si rasti i Papës Françesku, mund të zgjedhë emra të papëve të hershëm afrikano-perëndimorë si Gelazi, Miltiadi apo Viktori.

Gjatë historisë, janë përdorur 44 emra papnore vetëm një herë – emri Françesku është shembulli më i fundit. Ishte një zgjedhje historike, pasi ishte hera e parë pas 1.100 vjetëve (që nga papa Landus në shekullin e 10-të) që u përdor një emër i papërsëritur.

Emri më i përdorur është Gjon (21 herë), pasuar nga Gregori (16 herë), Benedikti (15 herë), Inocenti dhe Leo (nga 13 herë).

Si shpallet emri i ri i papës?

Pasi tymi i bardhë del nga oxhaku i Kapelës Sistine dhe bien kambanat e Bazilikës së Shën Pjetrit, emri i papës së ri do të shpallet botërisht në gjuhën latine.

Kardinali më i vjetër nga radhët e diakonëve del në ballkonin qendror të Bazilikës, i shoqëruar nga dy priftërinj, dhe shpall fjalët e njohura: “Habemus Papam” (“Kemi Papë”).

Emri i tij i pagëzimit përkthehet në latinisht, ndërsa mbiemri mbetet në gjuhën origjinale. Emri papnor përmendet në fund të njoftimit.

Për shembull, kur në vitin 2013 u zgjodh Papa Françesku, emri i tij Jorge Mario u shqiptuar si “Giorgio Marium”, ndërsa mbiemri “Bergoglio” mbeti i pandryshuar. Emri i tij papnor “Franciscum” ishte fjala përmbyllëse e njoftimit.