Rrëfimi i gazetarit serb që iku nga Serbia pas ardhjes së Vuçiqit në pushtet
Në një intervistë për “Frankfurter Rundschau”, Marko Vidojkoviç, një shkrimtar dhe gazetar serb në mërgim, flet për fushatat e shënjestruara mediatike kundër kritikëve të regjimit në Serbi, kërcënimet ndaj tij dhe kolegëve të tij dhe për jetën – diku në Evropë.
Duke prezantuar Marko Vidojkoviqin (48), i cili ndër të tjera është shkrimtar, ish-kryeredaktor i revistave “Maxim” dhe “Playboy”, drejtues televiziv, podkaster dhe kolumnist i gazetës “Danas”, gazetari i Frankfurter Rundschau, Evelyn Schau, shkruan se ai është “një nga kritikët më të shquar të presidentit Aleksandar Vuçiq”.
“Që nga botimi i romanit ‘Plehrat’ në fund të vitit 2020, ai ka marrë rreth njëqind kërcënime me vdekje dhe nuk është larguar nga banesa për gati dy vjet. Në fillim të vitit 2023 presioni u bë aq i madh sa ai u arratis jashtë vendit me ndihmën e shoqatës ndërkombëtare të shkrimtarëve PEN. Ai e përfshiu atë në listën e 115 rasteve më të këqija të shtypjes së lirisë së mendimit në botë. Që atëherë, ai dhe gruaja e tij kanë udhëtuar nëpër Evropë, duke u fshehur nga publiku”.
“Regjimi sundon me frikësim”
I pyetur se pse duhej të largohej nga vendi, Vidojkoviç deklaroi se “sa më afër fundit të jetë regjimi, aq më të rënda janë sulmet ndaj kritikëve të tij” dhe se “në dy-tre vitet e fundit është bërë i padurueshëm”.
Ai thotë se “regjimi sundon me frikësim, me censurë totale mediatike dhe shtypje të plotë të të gjithë zërave kritikë”, se “kontrollon pothuajse të gjitha mediat, të gjithë televizionin publik dhe më shumë se 90 për qind të gazetave dhe revistave të përditshme”.
Vidojkoviq kujton se ai është aktiv në publik që nga viti 2004, se “kritikoi ashpër qeveritë e Vojislav Koshtunicës dhe Boris Tadiqit”, e më pas thekson: “Por unë kurrë nuk kam pasur frikë për jetën time”. Gjithçka filloi kur Vuçiq erdhi në pushtet”. Vidojkoviq shton gjithashtu se “sulmet vijnë drejtpërdrejt nga Aleksandar Vuçiq dhe kryeministrja Ana Brnabiq”.
“Qeveria dëshiron të frikësojë të tjerët”
Në çdo vend tjetër, thotë ai, puna e tij do të perceptohej në rastin më të mirë si një “pozicion alternativ margjinal”. Por në Serbi, kritikat ndaj regjimit e bënë atë “shënjestër të shumë fushatave të orkestruara”. Ai beson se “autoritetet duan të frikësojnë të tjerët” me qëndrimin e tyre ndaj tij.
Kur ata nisin një fushatë kundër dikujt, shpjegon ai, sulmet janë në të gjitha faqet e para menjëherë, të ndjekura nga mijëra sulme në mediat sociale. “Nëse, si unë, ju karakterizoheni si tradhtar sepse keni guxuar të flisni për gjenocidin në Srebrenicë ose sepse keni kritikuar Kishën Ortodokse Serbe, kërcënimet me vdekje do të vijnë së shpejti në kutinë tuaj postare ose do të transmetohen drejtpërdrejt në televizionin kombëtar”, thotë Vidojković. .
Gazetari gjerman kujton gjithashtu se Vidojkoviq e dënoi sulmin rus ndaj Ukrainës dhe se në atë kohë ishte cak i kërcënimeve të reja dhe e pyet nëse kjo është pasojë e rritjes së ndikimit të Putinit në Serbi. Vidojkoviç vetëm shkurt përgjigjet se Serbia po balancon frontet, se nga njëra anë nuk do të vendosë sanksione ndaj Rusisë, dhe nga ana tjetër, “Vuçiq ka dëshmuar se furnizon me armë Ukrainën”.
“Nuk ke më miq, sepse të gjithë kanë frikë”
Më pas ai i kthehet sulmeve ndaj tij, të cilat, thotë ai, filluan në vitin 2020, kur botoi romanin “Memec”, në të cilin diskuton “regjimin dhe shoqërinë bashkëkohore serbe”.
I pyetur se si reagon mjedisi i tij ndaj gjithçkaje që po i ndodh, Vidojkoviq thotë se “në një situatë të tillë nuk ke më miq, sepse të gjithë kanë frikë”. Më pas ai flet për kërcënimet me vdekje që kanë ardhur në gazetën “Danas” për të cilën është kolumnist dhe se si “Aleksandër Vulin e kërcënoi publikisht me arrestim”.
“Dhe kur dikush i tillë të kërcënon”, thotë ai, “atëherë nuk mund të ndihesh më i sigurt”.
Dhe a ndihet e sigurt në mërgim, pyet një gazetar i një gazete gjermane. “Jo ne te vertete. Unë dhe gruaja ime, si dhe nëna ime në Serbi, gjithmonë mbajmë me vete sprej piper. Disa njerëz më njohin edhe jashtë vendit. Nga ana tjetër, nuk dua të fshihem. Unë jam i kujdesshëm, por nuk jam paranojak. Në Serbi ishte ndryshe. Me arsye, sepse rreziku është real”, thotë Marko Vidojkoviq për “Frankfurter Rundschau”.