
Rusia, shteti i parë që njeh qeverinë talebane të Afganistanit
Rusia është bërë shteti i parë që zyrtarisht njeh sundimin e Talebanëve, me Ministrin e Jashtëm të Afganistanit, Amir Khan Muttaqi, që e quajti këtë një vendim “guximtar”.
Ai u takua të enjten në Kabul me ambasadorin rus në Afganistan, Dmitry Zhirnov, i cili i përcolli zyrtarisht vendimin e qeverisë së tij për të njohur Emiratin Islamik të Afganistanit.
Muttaqi e përshkroi këtë si “një fazë të re të marrëdhënieve pozitive, respektit të ndërsjellë dhe angazhimit konstruktiv”, duke shtuar se ky hap do të shërbejë si “shembull” për vendet e tjera, raporton BBC.
Që nga rikthimi në pushtet në gusht të vitit 2021, Talebanët kanë kërkuar njohje ndërkombëtare dhe investime, pavarësisht raporteve në rritje për shkelje të të drejtave të njeriut.
“Ne besojmë se akti i njohjes zyrtare të qeverisë së Emiratit Islamik të Afganistanit do të japë shtysë për zhvillimin e bashkëpunimit të dobishëm dypalësh mes vendeve tona,” thuhet në një deklaratë të Ministrisë së Jashtme ruse.
Rusia theksoi se sheh potencial për bashkëpunim “tregtar dhe ekonomik” në fusha si energjia, transporti, bujqësia dhe infrastruktura, si dhe se do të vazhdojë ta ndihmojë Kabulin në luftën kundër terrorizmit dhe trafikut të drogës.
Rusia ishte një nga të paktat vende që nuk e mbylli ambasadën në Afganistan në vitin 2021, dhe deklaroi në Telegram se “zgjerimi i dialogut me Kabulin” është thelbësor për sigurinë rajonale dhe zhvillimin ekonomik.
Rusia gjithashtu ishte vendi i parë që nënshkroi një marrëveshje ekonomike ndërkombëtare me Talebanët në vitin 2022, duke rënë dakord për furnizimin e Afganistanit me naftë, gaz dhe grurë.
Talebanët u hoqën nga lista ruse e organizatave terroriste në prill të këtij viti, me synimin për të hapur rrugën për krijimin e një “partneriteti të plotë” me Kabulin, sipas Ministrisë së Jashtme ruse.
Presidenti rus Vladimir Putin i quajti gjithashtu Talebanët një “aleat” në luftën kundër terrorizmit në korrik të vitit të kaluar, me përfaqësues të grupit që kishin udhëtuar për bisedime në Moskë që në vitin 2018.
Dy vendet kanë një histori të ndërlikuar: Bashkimi Sovjetik pushtoi Afganistanin në vitin 1979 dhe zhvilloi një luftë nëntëvjeçare që i kushtoi 15,000 viktima.
Vendimi për të instaluar një qeveri të mbështetur nga BRSS në Kabul e ktheu Bashkimin Sovjetik në një të përjashtuar ndërkombëtarisht, dhe trupat sovjetike u tërhoqën nga Afganistani në shkurt të vitit 1989.
Qeveritë perëndimore dhe organizatat humanitare kanë dënuar ashpër qeverinë talebane, veçanërisht për zbatimin e Sheriatit, i cili vendos kufizime të rënda ndaj grave dhe vajzave.
Gjatë katër viteve të fundit, grave u është ndaluar qasja në arsimin e mesëm dhe të lartë, nuk mund të dalin nga shtëpia pa një shoqërues mashkull, dhe i nënshtrohen një kodi të rreptë veshjeje.
Ligjet janë bërë gjithnjë e më kufizuese, me vendosjen e fundit të ligjeve për “virtytin” që ndalojnë gratë të flasin jashtë shtëpisë së tyre.
Kombet e Bashkuara kanë deklaruar se këto rregulla përbëjnë një formë të “aparteidit gjinor”, duke raportuar gjithashtu rrahje publike dhe sulme brutale ndaj ish-zyrtarëve të qeverisë.
Në vitin 2021, Këshilli i Sigurimit i OKB-së vendosi sanksione të rënda ndaj Afganistanit, përfshirë ngrirjen e rreth 9 miliardë dollarëve në asete.
Ndërsa Kina, Emiratet e Bashkuara Arabe, Uzbekistani dhe Pakistani kanë emëruar ambasadorë në Kabul, vetëm Rusia ka shkuar deri në njohjen zyrtare të qeverisë së Talebanëve që nga rikthimi i tyre në pushtet pothuajse katër vjet më parë.