Serbia po përballet me një nga krizat më serioze brenda strukturave të saj të sigurisë, pasi shkarkimi i komandantit shumëvjeçar të njësisë elitare SAJ, Spasoja Vuleviq, ka shkaktuar përçarje të thella brenda Ministrisë së Punëve të Brendshme. Largimi i papritur dhe i papritur i Vuleviqit – një figurë kyçe për profesionalizimin e SAJ-it në dy dekadat e fundit – ndodhi në kulmin e protestave masive që kanë përfshirë vendin prej më shumë se dhjetë muajsh, kundër regjimit të Aleksandar Vuçiqit.

Sipas burimeve të portalit Nova.rs, vendimi për ta shkarkuar Vuleviqin u mor me insistimin personal të presidentit Vuçiq, dhe u ekzekutua nga ministri i Brendshëm Ivica Daçiq dhe drejtori i policisë Dragan Vasiljeviq. Arsyeja kryesore e këtij shkarkimi duket se ishte refuzimi i Vuleviqit për të përdorur njësinë elitare SAJ kundër studentëve dhe qytetarëve që protestonin kundër korrupsionit, abuzimeve me pushtetin dhe pasojave tragjike të rrëzimit të një ndërtese në Novi Sad, ku humbën jetën 16 persona.

Në ditën e shkarkimit, situata në bazën e SAJ-it ishte tepër e tensionuar. Disa pjesëtarë të njësisë, të cilët gjatë gjithë karrierës së tyre kishin njohur vetëm Vuleviqin si komandant, u shprehën të tronditur dhe të zemëruar nga mënyra se si u bë shkarkimi, pa paralajmërim dhe pa respekt për kontributin e tij shumëvjeçar. U raportua se për pak u shmang një protestë e brendshme nga vetë pjesëtarët e SAJ-it, të cilët po shqyrtonin mundësinë e bojkotimit të urdhrave nga lart. Vetëm ndërhyrja e oficerëve të lartë, që kujtuan betimin për mbrojtjen e kushtetutës dhe shtetit, arriti të stabilizojë situatën dhe të rikthejë njësinë në aktivitetin e zakonshëm.

Spasoja Vuleviq është futur tashmë në pension, por pyetjet rreth pasuesit të tij vazhdojnë të mbeten pa përgjigje. Dilema qëndron nëse drejtimi i njësisë do t’i besohet dikujt nga brenda, apo një personi të jashtëm, që mund të rrezikojë frymën dhe integritetin profesional të SAJ-it.

Ndërkohë, Vuçiq ka justifikuar largimin e Vuleviqit me mungesën e besimit ndaj tij dhe njësisë që ai drejtonte, duke akuzuar SAJ-in për mospjesëmarrje në shtypjen e protestave. Në terren, janë vërejtur forca të shumta policore të tjera – si Njësia për Mbrojtjen e Personave dhe Objekteve (JZO), Brigada Policore dhe njësitë ndërhyrëse – duke ushtruar dhunë të pamëshirshme ndaj protestuesve, përfshirë rrahje brutale të qytetarëve të paarmatosur dhe studentëve.

Pamjet e dhunës nga qytete si Beogradi, Novi Sadi dhe Valjeva janë bërë virale dhe kanë tronditur opinionin publik në vend dhe jashtë tij. Në to shihen forca policore që keqtrajtojnë qytetarë që nuk paraqesin asnjë kërcënim, shumë prej të cilëve të shtrirë në tokë me pranga.

Në këtë klimë tensioni, SAJ ka ruajtur distancën nga përfshirja politike dhe ka refuzuar të bëhet pjesë e dhunës ndaj popullit – që për shumë kënd është dëshmi e pjekurisë dhe integritetit të saj. Por, një qëndrim i tillë duket se nuk i ka pëlqyer regjimit të Vuçiqit.

Si kandidatë të mundshëm për komandantin e ri përmenden Igor Zhaniq – i njohur për përfshirjen e tij në arrestimet dhe dhunën ndaj studentëve gjatë protestave të fundit – si dhe Ivan Ristiq, aktualisht koordinator në SAJ. Emërimi i një figure të afërt me strukturat represive politike do të shënonte një kthesë të rrezikshme për këtë njësi elitare dhe do të thellonte më tej krizën në strukturat e sigurisë të Serbisë.