Shkruan: Nazmi Jusufi

Historia e shqiptarëve ka qenë gjithmonë e lidhur ngushtë me politikën, shpeshherë si sfidë për mbijetesë kombëtare dhe shtetërore. Megjithatë, në periudhën e pasluftës dhe paspavarësisë, sidomos në Kosovë, Shqipëri dhe trojet tjera shqiptare, politika nuk ka arritur të shndërrohet në motor zhvillimi ekonomik e shoqëror. Përkundrazi, shpesh është bërë pengesë e modernizimit.

Në vend që të prodhojë strategji për zhvillim të qëndrueshëm, politika jonë ka mbetur e kapur në ciklin e interesave afatshkurtra, të polarizimit partiak dhe të retorikës boshe. Kjo ka bërë që shumë potenciale njerëzore, financiare dhe intelektuale të mos shfrytëzohen si duhet. Të rinjtë shqiptarë, në mungesë të perspektivës, vazhdojnë të migrojnë masivisht drejt Perëndimit, duke e varfëruar kapitalin njerëzor në vend.

Nga ana ekonomike, rajoni ku jetojnë shqiptarët ka pasuri natyrore, pozitë gjeografike të favorshme dhe diasporë të fuqishme financiare. Por mungesa e stabilitetit politik, korrupsioni i lartë dhe sistemi i dobët institucional kanë penguar tërheqjen e investimeve serioze dhe ndërtimin e një tregu të brendshëm konkurrues. Pa institucione funksionale dhe pa sundim të ligjit, asnjë ekonomi nuk mund të lulëzojë.

Në të njëjtën kohë, partitë politike në hapësirën shqiptare shpesh janë fokusuar tek betejat për pushtet dhe jo tek vizioni zhvillimor. Për shembull, energjia e shpenzuar në grindje politike do të duhej të orientohej në projekte konkrete: modernizimin e infrastrukturës, fuqizimin e arsimit dhe shëndetësisë, zhvillimin e industrisë prodhuese dhe nxitjen e inovacionit. Këto janë sektorët që krijojnë vende pune dhe gjenerojnë mirëqenie, por fatkeqësisht kanë mbetur në plan të dytë.

Për të dalë nga ky rreth vicioz, shqiptarët kanë nevojë për një politikë të re, që e sheh shtetin si instrument zhvillimi dhe jo si plaçkë pushteti. Politika e së ardhmes duhet të orientohet në tri shtylla kryesore: forcimin e institucioneve dhe sundimit të ligjit; investimin në kapitalin njerëzor përmes arsimit cilësor; dhe ndërtimin e një ekonomie të qëndrueshme e konkurruese në rajon dhe Evropë.

Nëse politika shqiptare nuk reformohet, vendet tona do të vazhdojnë të mbeten konsumues të importit dhe eksportues të fuqisë punëtore. Por nëse politika guxon të bëhet vizionare, atëherë shqiptarët mund të shndërrojnë sfidat e sotme në mundësi për nesër.

Sot shqiptarët nuk kanë më luksin të humbasin kohë me grindje sterile politike. Çdo ditë e humbur në fjalë është një hap prapa në zhvillim. Prandaj zgjedhja është e qartë: ose politika do të bëhet motor i zhvillimit, ose shqiptarët do të mbeten peng i saj. Koha është tani – dhe përgjegjësia është mbi ata që pretendojnë të udhëheqin.