Lufta në Gazë vazhdon me intensitet prej gjashtë muajsh dhe durimit të aleatëve të Izraelit po i vjen fundi, shkruan CNN.

Ndërsa numri i të vdekurve në enklavë vazhdon të rritet, po bëhet gjithnjë e më e qartë se Izraeli nuk ka asnjë plan efektiv për mënyrën se si t’i japë fund luftës ose çfarë do të vijë më pas.

Vendosmëria për të vazhduar ndjekjen e Hamasit në Gazë, pavarësisht nga pasojat e tmerrshme humanitare, po e lë Izraelin gjithnjë e më të izoluar në skenën globale, me qeverinë e tij që po përballet me presion nga të gjitha anët.

Organizata të shumta ndërkombëtare kanë paralajmëruar se Izraeli mund të jetë duke kryer gjenocid dhe madje edhe aleatët më të afërt të vendit tani po kritikojnë hapur kryeministrin Benjamin Netanjahu (o. Netanyahu). Thirrjet për të ndaluar dërgesat e armëve në Izrael po rriten në Shtetet e Bashkuara dhe në Mbretërinë e Bashkuar.

Në të njëjtën kohë, Netanjahu dhe qeveria e tij janë nën presion brenda vendit dhe protestues të shumtë po dalin në rrugë duke kërkuar dorëheqjen e tij.

Izraeli e filloi luftën menjëherë pas sulmeve terroriste vdekjeprurëse të 7 tetorit nga Hamasi. Në atë kohë, qeveria izraelite tha se operacioni kishte dy qëllime: eliminimin e Hamasit dhe kthimin e pengjeve të marra nga militantët në Gazë.

Gjashtë muaj pas konfliktit, asnjë nga objektivat nuk është arritur.

Ndërsa Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) thonë se kanë vrarë mijëra luftëtarë të Hamasit, shumica e lidershipit të lartë të grupit në Gazë, duke përfshirë Jajha Sinvarin (o. Yayha Sinwar), vazhdon t’i shmanget dhe liderët politikë të Hamasit janë të paarritshëm jashtë vendit. Më shumë se 100 pengje janë liruar, shkëmbyer me palestinezë të mbajtur në burgjet izraelite si pjesë e një marrëveshjeje armëpushimi me Hamasin në fund të nëntorit. Por rreth 130 pengje, duke përfshirë 99 që besohet se janë ende gjallë, mbeten në Gazë.

Ndërkohë, numri i luftës ndaj palestinezëve ka qenë i tmerrshëm: më shumë se 33.000 njerëz, përfshirë mijëra fëmijë, janë vrarë që nga 7 tetori, sipas Ministrisë së Shëndetësisë të Gazës. Për më tepër, rreth 75.000 janë lënduar dhe më shumë se një milion janë në prag të urisë, duke u përballur me atë që organizatat ndërkombëtare thonë se është uria “e afërt” .

“Unë mendoj se (lufta) tashmë i ka tejkaluar shumë pritshmëritë e kujtdo për sa i përket kohëzgjatjes, intensitetit, shkallës dhe afatit, dhe nuk ka fund në horizont,” tha Kaled Elgindi (o. Khaled Elgindy), bashkëpunëtor i lartë dhe drejtor i Programit për Palestinën dhe Marrëdhëniet Izrael–Palestinë në Institutin e Lindjes së Mesme.

Megjithatë, Netanjahu po refuzon të ndryshojë qëndrim. Ndërsa ai premtoi të lejojë më shumë ndihmë në Gaza pas një ultimatumi këtë javë nga presidenti amerikan Xho Bajden (o. Joe Biden), ai ka refuzuar thirrjet për një armëpushim humanitar dhe për një rishikim të planit të tij për të pushtuar Rafahun, qytetin jugor të Gazës ku aktualisht strehohen më shumë se një milion njerëz.

“Nuk ka asnjë plan të zbatueshëm për të ardhmen e Gazës, jo vetëm për të nesërmen, por edhe sot. Askush nuk e di se kur do të përfundojë kjo luftë, si do të përfundojë,” tha Elgindi për CNN.

Asnjë strategji daljeje

Disa ekspertë thonë se Izraeli po përballet me një situatë të pamundur, sepse qëllimi që i ka vendosur vetes – eliminimi i Hamasit – është edhe i paarritshëm, edhe shumë popullor brenda vendit.

Hamasi ka dominuar Gazën që kur mori pushtetin në vitin 2007, duke kontrolluar të gjitha organet qeveritare dhe të sigurisë, si dhe sistemin e kujdesit shëndetësor, arsimor dhe social.

“Izraeli nuk mund të arrijë qëllimin e tij të deklaruar për eliminimin e Hamasit, sepse Hamasi është një pjesë integrale e shoqërisë palestineze në Bregun Perëndimor dhe Gaza. Popullariteti i tij është rritur në muajt e fundit,” tha Nathan Throll (o. Thrall), një ekspert me bazë në Jerusalem për konfliktin arabo-izraelit dhe autor i “Një ditë në jetën e Abed Salamasë: Anatomia e një tragjedie në Jerusalem”.

“Pasi Izraeli deklaroi se e ka mposhtur Hamasin në veri, shihni se çdo javë, ushtarët izraelitë po vdesin në veri, kështu që është e qartë se Hamasi do të vazhdojë të ekzistojë pas kësaj lufte, pavarësisht nëse Izraeli pushton Rafahun ose nuk pushton Rafahun. Hamasi është një fuqi e madhe në terren dhe do të mbetet e tillë në fund të kësaj lufte,” tha Throlli për CNN.

Kjo do të thotë se udhëheqësit e Izraelit nuk kanë një rrugëdalje të mundshme nga konflikti, shpjegoi Throlli.

“Opsionet realiste para tyre janë të vazhdojnë të pushtojnë Gazën për një kohë të pacaktuar, gjë që shumica e izraelitëve nuk duan ta bëjnë, ose, përndryshe, të largohen nga Gaza dhe të kenë Hamasin të jetë fuqia më e fortë në terren, pavarësisht nëse është apo jo fytyra zyrtare e Qeveria në Gazë,” tha ai.

Elgindi tha gjithashtu se qëllimi për të shkatërruar Hamasin nuk ishte kurrë realist. “Unë mendoj se edhe zyrtarët amerikanë e kuptojnë, me vonesë, se është një çmenduri e plotë, se njerëzit po lejojnë që ky tmerr të vazhdojë sikur qëllimi i shkatërrimit të Hamasit të ishte më i rëndësishëm se çdo gjë tjetër në botë, duke përfshirë sigurinë e së ardhmes së Izraelit,” tha ai.

“Është larg realitetit, sepse edhe nëse shkatërroni Hamasin, po krijoni diçka që do të jetë shumë më e keqe se e ardhmja. Sepse tani ke 30.000 njerëz që kanë vdekur, 17.000 jetimë… cili është këndvështrimi i tyre për Izraelin dhe Shtetet e Bashkuara kur ata të rriten?”

Izraeli ishte një vend i ndarë politikisht përpara sulmeve të 7 tetorit, i paralizuar nga muaj të tërë protestash në shkallë të gjerë kundër Netanjahut dhe qeverisë së tij, më e djathta në historinë e Izraelit, dhe veçanërisht nga reforma gjyqësore e propozuar nga kryeministri.

Por ndërkohë që këto ndarje politike mbeten, shumica dërrmuese e izraelitëve mbështesin luftën në Gaza, pavarësisht nga protesta ndërkombëtare mbi ndikimin shkatërrues mbi civilët palestinezë.

“Publiku izraelit është ende i traumatizuar nga 7 tetori, ata janë ende në modalitetin e hakmarrjes, disa nuk duan as ushqim të hyjë. Edhe nëse nuk e pranojmë se është e drejtë, ne mund të kuptojmë se cila është gjendja e tyre shpirtërore,” tha Elgindi, duke shtuar se megjithëse është e kuptueshme duke pasur parasysh tmerret e sulmeve terroriste të 7 tetorit, kjo mendësi nuk duhet të ndikojë në politikën ndërkombëtare.

“Ne nuk mund të lejojmë që kjo gjendje shpirtërore të diktojë politikat e SHBA-së, Britanisë së Madhe dhe Bashkimit Evropian. Ju duhet të keni të rritur që thonë ‘kjo nuk është e pranueshme; nuk mund ta përdorësh urinë si armë’. Me fjalë të tjera, nuk ka rëndësi që publiku izraelit nuk është në disponim për ta ndalur këtë luftë. Duhet t’u detyrohet atyre,” tha ai.

Numri i ushtarëve izraelitë të vrarë në luftime në Gazë që nga fillimi i luftës ka tejkaluar tani 250. Ndonëse është pakësuar nga numri i të vdekurve palestinezë, humbjet janë megjithatë të konsiderueshme. Hamasi vrau më shumë se 1.200 njerëz më 7 tetor.

Asnjë plan për të ardhmen

Harel Çorev (o. Chorev), studiues i lartë në Qendrën Moshe Dajan për Studimet e Lindjes së Mesme dhe Afrikane në Universitetin e Tel Avivit, i tha CNN se mungesa e një plani konkret të Izraelit po dëmton gjithnjë e më shumë marrëdhëniet e tij me aleatët e tij.

“Miqtë tanë – Amerika në radhë të parë, Britania, Gjermania, Franca – nuk i besojnë qeverisë, se ata e dinë se çfarë po bëjnë, se kanë një plan strategjik për të nesërmen; ata nuk na besojnë neve që të bëjmë gjënë e duhur,” tha ai.

Netanjahu zbuloi planin e tij për të ardhmen e Gazës pas-Hamasit në fund të shkurtit, duke bërë thirrje për “çmilitarizimin e plotë” të enklavës dhe mbylljen e kufirit jugor të territorit me Egjiptin, si dhe riparimin e administratës civile dhe sistemeve arsimore të Gazës. Ai gjithashtu hodhi poshtë çdo presion nga komuniteti ndërkombëtar për të njohur një shtet palestinez.

Shumë prej propozimeve u kundërshtuan drejtpërdrejt nga lojtarët kryesorë në tryezën e bisedimeve, duke përfshirë SHBA-në, Egjiptin dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.

“Plani ishte një faqe e gjysmë, duke folur përgjithësisht për të nesërmen, duke përdorur të gjitha llojet e fjalëve kodike që mund të interpretohen në të gjitha mënyrat… njerëzit nuk ishin të kënaqur me këtë, aleatët tanë nuk ishin të kënaqur me këtë,” tha Çorevi.

Në të njëjtën kohë, Izraeli vazhdon të refuzojë edhe të marrë në konsideratë propozime të tjera për të ardhmen e Gazës, thotë HA Helljer (o. Hellyer), bashkëpunëtor i lartë në studimet e sigurisë në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara (RUSI) në Londër dhe një studiues jorezident në Carnegie Endowment për Paqen Ndërkombëtare në Uashington DC.

“Ka shumë plane të besueshme, por asnjëri prej tyre nuk është i realizueshëm, sinqerisht, për shkak të një pengese. Dhe këta janë izraelitët. Izraelitët e kanë bërë shumë të qartë se ata synojnë të kenë kontroll të plotë të sigurisë për të gjithë territorin, gjë që natyrisht hedh një pikëllim të pafuqishëm në funksionimin e çdo plani që synon t’i transferojë autoritetin çdo entiteti tjetër,” tha ai.

Netanjahu më parë ka hedhur poshtë gjithashtu sugjerimin se Autoriteti Palestinez, i cili administron pjesë të Bregut Perëndimor të pushtuar, mund të marrë kontrollin e Gazës, megjithëse plani i përshkruar në shkurt nuk e përmendi këtë.

Në vend të kësaj, plani parashikon “entitete lokale” që drejtojnë shërbimin civil.

“Përsëri, kjo u la qëllimisht e paqartë dhe mund të interpretohet në mënyra të ndryshme. Mund të jenë klane lokale, siç e interpretuan disa, dhe mund të interpretohet si një Autoritet Palestinez i rigjallëruar,” tha Çorevi.

“Me shumë gjasa, ajo që do të ndodhë është se ju do të keni një prani të pacaktuar ushtarake izraelite në terren,” tha Elgindi. “Do të keni diçka si një prishje e rendit dhe ligjit dhe gjithnjë e më shumë kaos. Kështu që ne do të shohim komandantët e luftës, bandat, klane… Gaza është bërë një vend që nuk është vërtet i jetueshëm. Nëse ka dikush atje që beson se kjo është një situatë që do të sjellë siguri dhe siguri për izraelitët, është një koncept krejtësisht deluzionues.”

Propozimet për vendosjen e kontrollit të përkohshëm ndërkombëtar të sigurisë mbi Gazën nuk janë të realizueshme duke pasur parasysh qëndrimin e Izraelit, thonë ekspertët.

“Nëse Izraeli do të pranonte se është një fuqi pushtuese që duhet të tërhiqet, ashtu siç insiston i gjithë komuniteti ndërkombëtar, dhe të mos pretendojë të drejtat e kontrollit të sigurisë mbi territorin në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar, atëherë mund të keni diçka. Kjo është njësoj si me KFOR-in në Kosovë, një forcë ndërkombëtare si tranzicion për palestinezët derisa të marrin përgjegjësinë për territorin,” tha Helljeri, duke iu referuar forcës paqeruajtëse të udhëhequr nga NATO që vepron në Kosovë.

Thrall tha gjithashtu se shumica e përpjekjeve për të gjetur plane alternative nuk janë realiste për shkak të pozicionit të Izraelit.

“Ata do të kërkonin presion të jashtëzakonshëm mbi Izraelin dhe kjo nuk është askund në provë sot,” tha ai, duke shtuar se ky problem nuk ka gjasa të zhduket edhe nëse Netanjahu do të jepte dorëheqjen.

“Për sa i përket politikës aktuale ndaj Gazës, drejtimi i kësaj lufte, përdorimi i bllokimit të ndihmave humanitare si mjet për të bërë presion ndaj Hamasit në negociata, ndëshkimi kolektiv i 2.3 milionë njerëzve në Gaza duke ndërprerë ushqimin, ujin, elektriciteti, këto gjëra, nuk ka mosmarrëveshje të mëdha nga izraelitët kryesorë,” tha ai. Netanjahu këmbënguli në një intervistë për CNN muajin e kaluar se politika e vendit të tij ishte të lejonte sa më shumë ndihma humanitare në Gaza sa të ishte e nevojshme, një pretendim që është diskutuar gjerësisht.

Thrall tha se kushdo që mund të zëvendësojë Netanyahun si kryeministër ka të ngjarë të parashtrojë plane të ngjashme.

Beni Ganx (o. Benny Gantz), i cili këtë javë bëri thirrje për zgjedhje të parakohshme dhe konsiderohet gjerësisht një pasardhës i mundshëm i Netanjahut kur dhe kur izraelitët votojnë, është një anëtar i qeverisë së luftës së Netanjahut.

“Ai nuk ka një grup idesh të ndryshme për Gazën apo për të ardhmen e Izraelit, Palestinës apo sovranitetit palestinez. Dhe nëse shikoni planin e (shokut ministër të kabinetit të luftës) Gadi Eisenkot, plani i tij për Gazën, i cili supozohej të ishte një përgënjeshtrim kundër planit tërësisht jorealist të Netanjahut, ishte shumë i ngjashëm me të,” tha Throlli.

“Nëse është Netanjahu apo dikush tjetër nuk është çështja qendrore në lidhje me palestinezët.”

CNN