PARATHENIE

Nga Padmaja Iyengar-Paddy, Indi

Përktheu nga Anglishtja: Peter M. Tase

Vetë titulli i përmbledhjes me poezi “JETA JETON NE MUA” nga Dr. Jeton Kelmendi nga Shqipëria e bën njeriun të ulet dhe të vëj re. Duke parë titullin, njeriu befas ndihet i gjallë dhe ndjen dëshirën për të arritur tek përmbledhja me poezi dhe për të kërkuar kuptimin e jetës që jeton brenda nesh!

Kjo përmbledhje poetike e shkruar fillimisht në gjuhën shqipe nga poeti dr. Jeton Kelmendi është përkthyer shkëlqyeshëm nga ai vetë. Teksa lexohen poezitë, ndien përpjekjet e poetit brenda përkthyesit kompetent për të siguruar që vizioni i tij për secilën poezi të shkruar në gjuhën shqipe të komunikohet siç duhet në anglisht.
Aftësia për të përkthyer dhe për të komunikuar poezinë e një gjuhe në një tjetër është një art i shkëlqyer që kërkon një zotërim të mirë të dy gjuhëve – gjuhën e poezisë dhe gjuhën e përkthimit. Është evidente se Prof. Dr. Jeton Kelmendi është mjaft i talentuar me një zotërim të shkëlqyer të gjuhës shqipe dhe angleze.

“JETA JETON NE MUA” është një përmbledhje prej pesëdhjetë e pesë poezish, ku secila tregon një këndvështrim të ndryshëm mbi jetën e poetit dhe gjithashtu rrugëtimin e tij të brendshëm dhe zbulimet. Në poezinë u ula në fillim të vetes sime, poeti eksploron udhëtimin e tij të brendshëm përmes një bisede me dhe në kohë. Shembull këtë:

Pashë
thërrime pas hapave të kohës, që shkërmoqet
e ardhmja
duke u mbështetur në durim
në lëvozhgën e kohës, me epsh
Unë nuk mund të vrapoj pas vetes
Duhet t’i jap fund.

Kjo poezi është shumështresore dhe jep hapësirë për interpretime të shumëfishta. Dhe këtu qëndron mjeshtëria e poetit mbi zanatin e tij! Poezia e tij është e hapur për interpretime të shumta nga lexuesit. Poeti duket se thjesht i ka lënë mendimet të rrjedhin dhe më pas, është përpjekur t’i kapë me fjalë!
Thellësia e proceseve të mendimit të poetit Prof. Jeton Kelmendi tregohet gjerësisht, por në mënyrë delikate në poezinë “PARA SE TË SHKRUAJ”, në të cilën ai eksploron shkasat e shkrimeve të tij.

Si mund ta quaj veten poet
Kurë nuk mund t’i masë përgjumjet e jetesës
me nja dy ëndrra
edhe nëse janë më të bukurat
si këto fjalë që presin të shkruhen
Kështu rrjedhin idetë, si
jeta.
Edhe një strofë tjetër në këtë poezi spikat për thellësinë e mendimit dhe kuptimin e saj:

Nuk ia mbylla derën bisedës
E lashë të futej
dhe fjalët e mia u shndërruan në fjali dhe fraza
Nuk kam ku të shkoj, thoshte,
prandaj,
shkrimi i ka rrënjët kaq të thella
dhe nuk mund të mos thuhet kaq lehtë.

Poezia e Dr. Jeton Kelmendit e shfaqur në përmbledhjen e tij poetike “JETA JETON NE MUA” është një përmbledhje e shkëlqyer e proceseve të tij të thella të mendimit, idealizmit të tij dhe poezisë së tij duke u formësuar teksa mendimet e tij rrjedhin në të. Është me të vërtetë një dhunti e rrallë që ka poeti, që i mundëson të shprehë shpesh në mënyrë mistike mendimet e tij që i lënë hapësirë për interpretime lexuesve. Gjuha në poezitë e tij është e thjeshtë, por poezitë na ndalojnë në gjurmët tona për të gjetur rezonancë me mendimet e poetit!

Çdo poezi në “JETA JETON NE MUA” është kështu një perlë që tregon gjerësisht mendimin e thellë të poetit Dr. Jeton Kelmendi, vizionin e qartë dhe përdorimin e saktë dhe ekonomik të fjalëve për të komunikuar mendimet e tij. Fakti që shumë nga poezitë janë shkruar në vetën e parë, i shton më shumë vlerë koleksionit të poezisë, pasi leximi i secilës poezi është si një përvojë personale dhe si t’i lejohet një hyrje në mendjen më të thellë të poetit! Si lexuese, ndihemi një me poetin, duke fituar njohuri mbi proceset e tij të mendimit!

Këto vargje nga poezia “ORIGJINA E DASHURISË” janë shumë interesante dhe me siguri do të rezonojnë tek lexuesit:

Sa herë që flasin për
origjinën e dashurisë,
shkruanin të mençurit
përkufizimet dhe teoritë,
formulat dhe poezia gjithashtu,
por një gjë është e sigurt,
askush nuk e di me siguri

Përmbledhja me poezi “JETA JETON NE MUA” nga Dr. Jeton Kelmendi duket e thjeshtë për t’u lexuar, megjithatë nuk është e thjeshtë, pasi çdo rresht e bën lexuesin të ndalojë dhe të meditojë, dhe më pas, të gjejë një rezonancë me procesin e të menduarit të poetit. Më e rëndësishmja, ndonëse një përkthim nga shqipja, kjo përmbledhje poetike lexohet si një libër më vete me poezi të mira angleze, që flet shumë për zoterimin që poeti ka ndaj shqipes dhe gjuhes angleze. Këto vargje nga poezia “NJË ZBALLIM” janë vërtet një zbulim i qartësisë së mendimeve të poetit dhe aftësisë së tij për t’i shprehur ato në poezinë e tij:

Nuk i vura syze mendimit
për të parë të vërtetën në sy
dhe e besoja çmendurisht këtë
kuptimi do të më shohë,
por nuk është e saktë
për të mos përfunduar
ky fillim.

Shqetësimet e poetit për lirinë e mendimit, fjalës dhe veprës, ndeshen shumë mirë në poezinë “VENDI IM KA NJI ZAKON TË KEQ”.

Sa herë që dashuria ngjitet në majë të mundësive,
kuptimi harron autorin.
Më pas thuhet se janë autorë
keqkuptimet e lirisë.

Të gjitha poezitë e kësaj përmbledhjeje poetike të Dr. Jeton Kelmendit janë një lexim tërheqës. Dhe këto rreshta nga poezia e titulluar “JETA JETON NE MUA”, vlen të citohen këtu:

Mesazhi im për ju
nuk plaket
edhe pse po rritet
dhe po plaket
gjithçka vazhdon
Pra filloni, mos humbisni kohë.

“JETA JETON NE MUA” është një përmbledhje poetike që duhet shijuar në vetmi për të menduar thellë mbi kuptimet dhe interpretimet e shumta që poezitë u ofrojnë lexuesve! E falënderoj Prof. Dr. Jeton Kelmendin që më ftoi të shkruaj parathënien e kësaj përmbledhjeje poetike “JETA JETON NE MUA”. E konsideroj një nder dhe një përvojë të mrekullueshme mësimore që më është dhënë mundësia të shikoj paraprakisht poezitë e tij të shkruara në mënyrë të shkëlqyer për të shkruar këtë Parathënie. I uroj kësaj përmbledhjeje poetike një shtrirje dhe lexues të gjerë. Dhe poetit Prof. Jeton Kelmendi i deshiroj më të mirat, gjithmonë përfundime kreative, ashtu siç jemi trajtuar të shumë deshmi poetike!

-0-0-0-0-

Padmaja Iyengar-Paddy, një ish-bankare e lartë dhe një ish-konsulente e qeverisjes urbane, aktualisht është Presidente, ‘Connecting Across Borders’ (CAB), Indi dhe Revista Editoriale-India, International Writers’ Journal, SHBA. Koleksioni i saj i parë i poezive “P-EN-CHANTS” është njohur nga Libri i Rekordeve të Indisë për rishikime të filmave të pa tentuara më parë dhe tema menaxhuese në poezinë e rimuar. Fituese e disa çmimeve, Paddy ka përpiluar dhe redaktuar 6 antologji ndërkombëtare të poezisë shumëgjuhëshe, prej të cilave ‘Amaravati Poetic Prism’ 2016-2019 janë njohur nga Limca Libri i Rekordeve të botuar nga Coca Cola India, si “Antologjia e poezisë në shumicën e gjuhëve”. Përmbledhja me poezi e Paddy-t “P-EN-CHANTS … Përsëri” do të lansohet së shpejti.