Shkruan: Prof. Dr. Fejzulla BERISHA

Narrativa që përshkruan Serbinë si viktimë dhe Kosovën si agresor është ende e pranishme në disa qarqe evropiane. Kjo qasje ndikohet nga faktorë historikë, ekonomikë dhe politikë. Më poshtë janë disa shembuj konkretë dhe një analizë më e thelluar:

Spanja është një nga pesë shtetet anëtare të BE-së që nuk e ka njohur pavarësinë e Kosovës, për shkak të shqetësimeve të saj për separatizmin e Katalonjës dhe Baskisë.

Spanja e sheh shpalljen e pavarësisë së Kosovës si një precedent të rrezikshëm, duke e anashkaluar faktin që ajo ishte rezultat i spastrimit etnik dhe ndërhyrjes ndërkombëtare për të ndalur krimet serbe.

Në vitin 2018, Spanja refuzoi të marrë pjesë në Samitin BE-Ballkani Perëndimor në Sofje, duke kundërshtuar çdo proces që e trajtonte Kosovën si shtet të barabartë me Serbinë.

Greqia ruan lidhje të forta historike dhe fetare me Serbinë, si aleat tradicional ortodoks.

Edhe pse Greqia nuk ka bllokuar njohjen e Kosovës në organizata ndërkombëtare, shpesh ka mbajtur një qëndrim pro-Serbisë.

Në diskutimet në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, Greqia ka minimizuar krimet serbe në Kosovë dhe ka theksuar nevojën për “dialog” dhe shmangien e “qëndrimeve të njëanshme”.

Aleanca historike mes Francës dhe Serbisë, që daton nga Lufta e Parë Botërore, ka ndikuar në ndjeshmërinë ndaj narrativave serbe.

Në vitin 2018, gjatë përkujtimit të 100-vjetorit të përfundimit të Luftës së Parë Botërore, presidenti serb Aleksandar Vuçiq ishte i pozicionuar afër liderëve botërorë, ndërsa presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, ishte ulur larg tyre, një gjest simbolik që favorizonte Serbinë.

Franca shpesh ka përmendur “vuajtjet serbe gjatë bombardimeve të NATO-s”, duke e zbehur fokusin mbi krimet serbe në Kosovë.

Austria ka interesa ekonomike të fuqishme në Serbi, të cilat shpesh ndikojnë në qasjen e saj ndaj çështjes së Kosovës.

Në vitin 2021, kancelari austriak Sebastian Kurz theksoi rëndësinë e përfshirjes së Serbisë në BE, pa përmendur njohjen e Kosovës si kusht.

Austria ka mbështetur disa nisma serbe në rrugën e saj drejt BE-së, duke i kushtuar më pak vëmendje të drejtave të Kosovës.

Rusia ka qenë mbështetësja kryesore e Serbisë në arenën ndërkombëtare, duke ushtruar ndikim në vende si Hungaria, Sllovakia dhe Rumania.

Në vitin 2022, ministri i jashtëm hungarez Péter Szijjártó shprehu mbështetje për “integritetin territorial të Serbisë”, edhe pse Hungaria e ka njohur Kosovën që në vitin 2008.

Hungaria ka mbështetur edhe politikat serbe për integrimin në BE.

Serbia ka punuar në mënyrë aktive për të ndërtuar narrativën e saj si viktimë e bombardimeve të NATO-s në vitin 1999, duke anashkaluar faktin që ato ishin një përgjigje ndaj spastrimit etnik dhe masakrave të kryera në Kosovë.

Ekspozita dhe aktivitete ndërkombëtare të organizuara nga Serbia shpesh përqendrohen vetëm te dëmet nga bombardimet, duke lënë jashtë kontekstin e krimeve serbe.

Për të kundërshtuar këtë narrativë të padrejtë, Kosova duhet të ndërmarrë disa hapa:

Diplomaci aktive: Rritja e angazhimit për të sqaruar historinë dhe për të promovuar faktet mbi krimet serbe.

Lidhje me mediat ndërkombëtare: Bashkëpunimi me media të mëdha për të sfiduar narrativat e njëanshme.

Mbështetje nga aleatët kryesorë: Angazhimi i SHBA-së, Gjermanisë dhe Britanisë në promovimin e së vërtetës për Kosovën.

Përdorimi i institucioneve ndërkombëtare: Rritja e përfaqësimit në forume globale për të luftuar propagandën serbe.

Zbatimi i këtyre strategjive mund të ndihmojë në sfidimin e qasjeve të njëanshme dhe në përmirësimin e pozicionit të Kosovës në arenën ndërkombëtare.

SHBA-ja ka qenë, është dhe do të mbetet një aleat i natyrshëm dhe besnik i çështjes shqiptare në përgjithësi, e veçanërisht i Kosovës.