Me një sërë arrestimesh dhe shkarkimesh të zyrtarëve të lartë të qeverisë, si dhe masave të transparencës, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky po përpiqet të provojë se është i vendosur për të çrrënjosur korrupsionin nga vendi i tij, në mënyrë që të konfirmojë para Perëndimit se është gati për anëtarësimin në BE dhe në NATO.

Javën e kaluar u njoftua shkarkimi i ministrit të Mbrojtjes, Oleksii Reznikov. Largimi i tij shkaktoi bujë veçanërisht për një vend që është në luftë. Ish-avokati 57-vjeçar ka mbikëqyrur evolucionin e forcave të armatosura të Ukrainës nga një ushtri post-sovjetike.

Pavarësisht lavdërimeve për rolin e tij në sigurimin e armëve të avancuara me vlerë miliarda dollarë, kryesisht nga SHBA dhe Britania e Madhe, një seri skandalesh minuan besueshmërinë e tij dhe çuan në rënien e tij, raporton abcnews.al.

Rustem Umerov, 41 vjeç, një tatar i Krimesë që ka marrëdhënie të shkëlqyera me Turqinë dhe ka përvojë të gjatë negociatash, tani i kërkohet të rivendosë marrëdheniet me Reznikovin dhe nderin e humbur të Ministrisë së Mbrojtjes të Ukrainës, pasi ka marrë pjesë në bisedimet jetëshkurtra me Rusinë dhe marrëveshje për drithërat.

Arrestimi i oligarkut

Për më tepër, fundjavën e kaluar, Ihor Kolomoisky, një nga njerëzit më të pasur në vend me një pasuri prej 1.67 miliardë dollarësh, ish-aleat i Zelensky, u arrestua. Aktivitetet e oligarkut, i cili ka një pasaportë qipriote dhe izraelite, varionin nga sektori i energjisë dhe ai bankar e deri te media.

Vlen të theksohet se ndonëse ai kërkohet në Qipro për pastrimin e 5.5 miliardë dollarëve parave, prej katër vitesh nuk mund t’i hiqet shtetësia pavarësisht vendimit përkatës të qeverisë qipriote, për shkak të problemeve ligjore.

Arrestimi i tij konsiderohet një demonstrim pushteti nga Zelensky në duel me oligarkët e vendit, por edhe një emancipim i përgjithshëm nga interesat e biznesit. Dyshimet për korrupsion kundër Kolomoisky janë shumë të vjetra. Në vitin 2017 ai u largua nga Ukraina për në Zvicër dhe Izrael.

Ai u largua pasi qeveria e presidentit të atëhershëm Petro Poroshenko sekuestroi një bankë që ai e kishte në pronësi dhe e akuzoi atë për mashtrim që kërcënonte të destabilizonte të gjithë ekonominë ukrainase.

Por u rikthye në vitin 2019, duke ngritur shqetësimet se marrëdhënia e tyre e veçantë do ta lejonte atë të rifitonte ndikimin ekonomik dhe politik. Megjithatë, një vit më vonë Parlamenti miratoi një ligj që ndalonte kthimin e bankave të shtetëzuara te pronarët e tyre fillestarë, i cili dukej se përfytyronte Kolomoisky.

Një vit më vonë, SHBA vendosi sanksione ndaj oligarkut ukrainas, duke e akuzuar atë për përdorimin e pozitës së tij si guvernator rajonal për përfitime personale dhe përfshirje në një fushatë për të minuar proceset dhe institucionet demokratike të Ukrainës.

Pushtimi rus preku më tej interesat e tij. Forcat ruse shkatërruan një nga rafineritë e tij në Kremenchuk, e cila kontrollohej nga një prej kompanive të tij. Këtë vit qeveria ukrainase shtetëzoi kompaninë e naftës dhe një tjetër që zotëron, duke përmendur nevojën për të siguruar furnizime bazë.

Zelensky gjithashtu u kujdes për të trajtuar korrupsionin sistemik që rregullon përjashtimet mjekësore nga shërbimi ushtarak për 3,000-15,000 dollarë. Është një rrjet i gjerë ryshfeti që ka çuar në largimin e mijëra burrave jashtë vendit, tha ai. “Të gjitha incidentet e dyshimta do të hetohen”, premtoi ai.

Çështja e korrupsionit në rekrutimin e rezervistëve ukrainas doli në dritë në qershor, kur një hetim gazetaresk zbuloi pasurimin e dyshimtë të kreut të komitetit përkatës, Yevgeny Borisov, i cili dukej se zotëronte pasuri të paluajtshme miliona dollarëshe dhe makina luksoze, raporton abcnews.al.

Ai mohoi të gjitha akuzat që ia atribuonin pasurinë familjes së tij, me të cilën dyshohet se nuk ka asnjë lidhje financiare.

Ndikimi ndërkombëtar

Megjithëse mbështetësit e Kievit e cilësojnë fushatën kundër korrupsionit të presidentit si një hap për të mposhtur përfundimisht Vladimir Putinin, për të rindërtuar vendin dhe për t’iu bashkuar komunitetit ndërkombëtar dhe strukturave perëndimore, kritikët e Zelensky ka të ngjarë të shfrytëzojnë mundësinë për të denoncuar vendin për korrupsion endemik dhe për të bllokuar ndihmë të mëtejshme ushtarake dhe ekonomike.

Ligjvënësit në Uashington po shqyrtojnë kërkesën e Presidentit Joe Biden për ndihmë prej 24 miliardë dollarësh për Ukrainën, por një grup i vogël por i zëshëm ligjvënësish republikanë kundërshton çdo nismë të re, raporton abcnews.al.

Neë York Times zbuloi se operacioni i “duarve të pastra” të Zelensky u parapri nga presioni i Këshilltarit të Sigurisë Kombëtare të SHBA, Jake Sullivan për të ndërmarrë nisma konkrete për të heshtur zërat kundërshtues në Uashington.

Më në fund, ligjvënësit ukrainas rivendosën këtë javë një dispozitë që kërkon zbulimin e aseteve të tyre, një kusht i vendosur nga FMN-ja për të liruar një pjesë të një pakete ekonomike prej 15.6 miliardë dollarësh për Kievin.