Vështrime

Shkruan: BILALL MALIQI

Kohë më parë në Kalanë e Tetovës u mbajt Dita Tradicionale e Plisit të Bardhë, organizuar nga Shoqata për Kulturë dhe Shkencë “Pellazgët”, në drejtimin e kryetarit të kësaj shoqate Prof.dr. Shefki Selami.

Qëllimi i këtij Manifestimi ishte dhe është që tradicionalisht të shënohet dhe të takohen njerëz të kulturës e të artit nga të gjitha trojet e shkëputura shqiptare dhe të ruhet si sytë e ballit ky simbol me rëndësi jetike për kombin tonë.

Pa hyrë në gjenezën apo historinë e plisit, duke e ditur se duhet thuhet shumë, e që është thënë në këtë Manifestim dhe në simpoziume shkencore për Plisin, unë do të ndalem në aspektin letrar e poetik që shkrimtarët i shkruajnë vargje të bukura dhe ndjenjësore Plisit.

Po në këtë Manifestim u lexuan poezitë e poetëve të shumtë pjesëmarrës në aktivitetin e përvitshëm, të cilët në forma të ndryshme i shkruan poezi plisit, e që i kanë shkarkuar gjithë atondjesi poetike, të cilat u ishin mbledhur brenda shpirtit të tyre krijues.

Së lexuari të poezive (për plisin) para nesh na del një botë e tërë frymëzimesh e gjetje të ndryshme të inspirimeve për plisin, të cilat nuk ishin edhe të pakëta, e të cilat sheshojnë një dashuri të madhe për simbolin tonë kombëtar, duke i shtrirë ato ndjesi edhe në aspekte të tjera kombëtare, si bie fjala: Flamuri, Kosova, Shqipëria, lufta, betejat etj., të cilat janë pjesë përbërëse të poezive të tyre.

Poezitë shumica sosh janë të drejtpërdrejta, pa ndonjë gjysmëhermetizëm brenda vargjeve, të cilat janë të dashura dhetë afërta me lexuesit, kuptohet me aq vlerë artistike që kanë. Disa janë të shkruara në këngë, pra secili në formën dhe individualitetin e tij krijues i ka derdhur vargje Plisit.

Vlerat e tyre nuk janë dhe nuk mund të jenë të njëjta, siç nuk janë edhe poezitë, por te disa poetë vlerat artisitke tëpoezive janë më të ngritura, si bie fjala poezitë nga: Rami Kamberi, Hysen Këqiku, Sadije Aliti, Nezir Prokshi, Adem Abdullahu, Bilall Maliqi, Behare Neziri, Farida Zmijani-Ramadani e Sevdail Hyseni, dallojnë për nga vlerat artistike dhe ideo-estetike të poezive të tyre, sepse brenda poezive të tyre ka më tepër art, ka figura stilistike, gjë që i bëjnë poezitë e tyre mëtë qëndrueshme artistikisht.

Edhe në poezitë e poetëve të tjerë janë derdhur gjithë ato ndjesi poetike, të cilat shprehin dashuri të madhe për plisin, disa prej tyre edhe të rimuara (poezia e Avni Shaqirit, të poetes Zylfije Gërvala, Nijazi Kastrati e të poetëve të tjerë), të cilat janë të këndshme për lexim nga secila shtresë e lexuesve, sepse plisit nuk i shkruajnë vetëm poetët që shkruajnë për të rritur, porse edhe ata që shkruajnë edhe për fëmijë, pastaj plisit nuk i shkruhet vetëm poezi, porse tregime, studime, i shkruhet edhe këngë, të cilat këngë mandej këndohen nën tinguj të çisftelisë.

Të njëzetepesë poezitë kushtuar plisit e poezi të tjera dhenjë kënge, me të cilat përthekohet ky libër përkushtimor, përgatitur nga Prof. dr. Shefki Selami, shpërfaqen poezi me tematikë për plisin, madhështinë e tij, identifikuesin e qenies sonë njerëzore dhe kombëtare, prandaj poetët janë munduar qësa më bukur dhe sa më dashurisht t’i shkruajnë vargje poetike, t’i derdhin të gjitha ato ndjesi të mbledhura brenda shpirtrave tëtyre.

Për të shkruar poezi të bukura për dhe me art të veçantë nuk është edhe aq lehtë, e sidomos kur shkruan poezi përkushtimore dhe me rimë, të cilat ia kufizojnë mendimet poetit, prandaj duhet munduar që ajo që shkruhet të ketë art të veçantë, apo ta ketë bile formën e botueshme.

Le të na kujtohet thënia Jevgeni Jevtushenko, ku thotë:

“Biografia e një poeti është poezia e tij. Të gjitha të tjerat janë poshtëshënime”.

Le të mundohemi që të shkruajmë sa më mirë që ta formulojmë biografinë tonë sa më bukur dhe sa më me art.

Zatën kjo duhet të jetë si një pikësynim i çdo krijuesi, jo vetëm ai që shkruan poezi, por edhe në zhanret tjera letrare e shkencore.

Ky libër do t’u bie në dorë lexuesve dhe ata do t’i lexojnë këto poezi me këto larushi vlerash që kanë e që e rrumbullaksojnë punën krijuese të tyre, por edhe të përpiluesit të këtij libri me këto përkushtime poetike, prof.dr. Shefki Selami.

Librit rrugë të mbarë deri te lexuesit, ndërsa poetëve punë të mabrë në krijimtaritë e tyre. Le të mundohemi të shkruajmë bukur, e t’i japim ngjyrime sa më artistike shkrimeve tona, të cilat na dalin nga thellësia e shpirtrave tanë të bardhë si plisi…